Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Echa wydarzeń historycznych w micie o Tezeuszu

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
8) tworzy plan kompozycyjny i dekompozycyjny tekstów o charakterze argumentacyjnym;
11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe;
12) wykorzystuje wiedzę o języku w pracy redakcyjnej nad tekstem własnym, dokonuje korekty tekstu własnego, stosuje kryteria poprawności językowej.
IV. Samokształcenie.
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
1) odczytuje tekst w jego warstwie semantycznej i semiotycznej;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
2) wykorzystuje teksty naukowe w interpretacji dzieła sztuki;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • omawia mit o Tezeuszu;

  • wykazuje, że w micie o Tezeuszu zawarte są echa wydarzeń historycznych.

  • wyjaśnia, dlaczego czczono Tezeusza.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem e‑podręcznika;

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel prosi uczniów, aby przed zajęciami zapoznali się z mitem o Tezeuszu.

Faza wprowadzająca:

  1. W pierwszej części zajęć nauczyciel prezentuje uczniom fragmenty materiału dotyczącego charakterystyki Tezeusza.
    Nauczyciel rozpoczyna dyskusję z uczniami od pytania o to, dlaczego czczono Tezeusza. Jak to się stało, że ta postać opisywana była w mitach i trafiła również do dzieł historycznych? W celu dopełnienia informacji uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Wprowadzenie”.
    Nauczyciel przedstawia uczniom cele lekcji i zapisuje jej temat na tablicy.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie pracują z multimedium i wykonują polecenia. Koncentrują swoją uwagę na przygodach Tezeusza. Wykazują, że potwierdzany przez dokumenty historyczne obyczaj lub obrządek ma swoje wyjaśnienie w micie o ateńskim herosie. Ponadto, przedstawiają prawdopodobne źródło mitu o walkach Greków z Amazonkami.
    W celu uzupełnienia zdobytej wiedzy, uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”. Poznają Tezeusza jako bohatera politycznej propagandy.

  2. Uczestnicy lekcji dzielą się na dwa zespoły. Grupa pierwsza rozwiązuje zadania: 1, 2, 5, grupa druga - 3, 4, 6. Ćwiczenia 7 i 8 wykonywane są wspólnie. Chętne osoby przestawiają rozwiązania na forum.

Faza podsumowująca:

  1. Podsumowanie lekcji stanowi rozmowa na temat tego, co wpłynęło na fakt, że Tezeusz stał się ulubionym bohaterem różnych tekstów kultury (np. poetyckich, malowideł, rzeźb).

Praca domowa:

  1. Wyjaśnij, z jakiego powodu mitycznego Tezeusza – nawet w czasach współczesnych – uznaje się za twórcę demokracji.

    Jan Parandowski
    Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian
    Po śmierci Ajgeusa dokonał Tezeusz wielkiego dzieła zjednoczenia wszystkich rodów i gmin attyckich w jedną całość państwową, ze stolicą w Atenach. Równocześnie zrzekł się władzy królewskiej i utrwalił pierwsze zasady ustroju republikańskiego. Urządziwszy w ten sposób sprawy krajowe, ruszył nad Morze Czarne, aby idąc śladami Heraklesa, spróbować walki z Amazonkami. Skończyło się na tym, że porwał królową Amazonek, Antiope, i wplątał Ateny w długotrwałą wojnę z tym dziarskim plemieniem kobiet.

    Jan Parandowski, Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Warszawa 1979.

Materiały pomocnicze:

  • Zbigniew Herbert, Historia Minotaura, [w:] tegoż, Król mrówek. Prywatna mitologia, Kraków 2001.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Ilustracja interaktywna” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.