Robert Graves Mity greckie

Kreteńczycy twierdzą, że Minotaur nigdy nie istniał i że Tezeusz nie zdobył Ariadny podstępem. Ich zdaniem labirynt był pilnie strzeżonym więzieniem, gdzie trzymano pod strażą młodzieńców i dziewice ateńskie w oczekiwaniu igrzysk pogrzebowych Androgeusa. [...] Co roku zabierał wszystkich okrutny i pyszałkowaty Tauros, jeden z generałów Minosa, wygrywając ku oburzeniu rywali wszystkie konkurencje. Nadużył zaufania Minosa, a krążyły również pogłoski, że za wiedzą Dedala miał cudzołożny romans z Pazyfae, jeden jej syn bowiem z bliźniąt, które urodziła, był do niego bardzo podobny. Kiedy więc Tezeusz poprosił o pozwolenie na zapaśniczy pojedynek z Taurosem, Minos przyzwolił z radością. [...] Ariadna zakochała się w Tezeuszu, gdy zobaczyła, jak trzy razy pod rząd przerzuca nad głową dawnego zwycięzcę i kładzie go na łopatki.
[...]
Zupełnie odmienną wersję wydarzeń podają Cypryjczycy i inni. Twierdzą mianowicie, że Minos i Tezeusz zawarli i zaprzysięgli układ głoszący, iż poza okrętem „Argo” Jazona„Argo” Jazona„Argo” Jazona, mającym oczyścić morze od piratów, na wody greckie nie ma wstępu żaden okręt z załogą większą niż pięć osób. Kiedy Dedal uciekł z Krety do Aten, Minos złamał pakt, ścigając go na okrętach wojennych [...] Deukalion, syn Minosa, przejął spór po ojcu i zagroził Ateńczykom, że jeśli nie wydadzą Dedala, zabije wszystkich zakładników [...]. Tezeusz odpowiedział, że z Dedalem łączą go więzy pokrewieństwa. [...] Prowadził [...] korespondencję z Deukalionem, ale w tym samym czasie skrycie budował okręty wojenne [...]. Udało się Tezeuszowi zdobyć port bez najmniejszego oporu. Ruszył następnie na Knossos, wyciął w pień straż Deukaliona, jego zaś zabił w jednej z sal w głębi pałacu. Tron kreteński przypadł wówczas Ariadnie, z którą Tezeusz zawarł wspaniałomyślny układ; zwróciła zakładników ateńskich, oba zaś narody podpisały pakt o wieczystej przyjaźni przypieczętowany unią obu koron, Ariadna poślubiła Tezeusza.
Długo świętowano to wydarzenie, po czym oboje wyruszyli do Aten, ale burza zagnała ich na Cypr. Ariadna, będąc już w ciąży i obawiając się poronienia na skutek choroby morskiej, poprosiła, by ją wysadzono na brzeg w AmatosAmatosAmatos. Tak się też stało, ledwie jednak Tezeusz powrócił na okręt, gwałtowna wichura wypędziła całą flotę z powrotem w morze. [...] W Amatos dotąd pokazują grobowiec Ariadny w gaju poświęconym jej jako Arideli. [...] Cypryjczycy nadal obchodzą drugiego września święto Ariadny. Młodzieniec kładzie się wówczas w jej gaju i udaje bóle porodowe.

7 Źródło: Robert Graves, Mity greckie, tłum. Henryk Krzeczkowski, Kraków 2011, s. 304–305.

Robert Graves Mity greckie

Grecja uległa wpływom kreteńskim pod koniec XVIII w. przed Chr. Zostały jej one narzucone przez helleńską arystokrację, która zagarnęła władzę na Krecie dwa czy trzy pokolenia wcześniej [...]. Wcale rozsądnie brzmi nie upiększona relacja o napadzie Tezeusza na Knossos, cytowana przez Plutarcha i KlejdemosaPlutarch i KlejdemosPlutarcha i Klejdemosa. Opisują oni bunt Ateńczyków przeciw kreteńskiemu władcy biorącemu zakładników gwarantujących ich spokojne zachowanie, tajną budowę flotylli, złupienie miasta Knossos [...] i wreszcie traktat pokojowy, którego ratyfikacją było małżeństwo ateńskiego króla z dziedziczką tronu kreteńskiego, Ariadną. Wydarzenia te, przypadające bodajże na rok 1400 przed Chr., mają swą paralelęparalelaparalelę w relacji mitologicznej o haraczu młodzieńców i dziewic wymaganym od Aten jako zapłata za zabójstwo kreteńskiego księcia. Tezeusz, sprytnie zabijając byka Minosa, względnie pokonując w zapasach dowódcę naczelnego króla Minosa, zwalnia Ateny od haraczu, poślubia Ariadnę, dziedziczkę tronu, i zawiera pokój z Minosem.

Zabójstwo AsteriosaAsteriosAsteriosa o głowie byka, zwanego Minotaurem lub „Bykiem Minosowym”, dokonane przez Tezeusza, jego zapasy z Taurosem („bykiem”) i porwanie byka kreteńskiego, są wersjami jednego i tego samego wydarzenia. Bolynthos [...] to kreteńskie oznaczenie „dzikiego byka”. „Minos” – to tytuł dynastii z Knossos, której emblematem był byk niebieski. [...] Jednym z elementów, które złożyły się na mit o labiryncie, mógł być fakt, że pałac w Knossos [...] stanowił zespół pokojów i korytarzy, w którym błądzili ateńscy napastnicy, szukając króla, i niełatwo im było go odnaleźć i zabić.

5 Źródło: Robert Graves, Mity greckie, tłum. H. Krzeczkowski, Kraków 2011, s. 308.