Autor: Ewa Orlewicz

Temat: Kurs logiki: lekcja 27. Wnioskowanie niezawodne

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• rozumie istotę wnioskowania niezawodnego;

• ma świadomość, jakie warunki wstępne trzeba spełnić, aby przeprowadzić wnioskowanie niezawodne;

• wyróżniaistosuje wynikanie definicyjne;

• odróżna wnioskowanie niezawodne od uzasadnień bezpośrednich.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• wykład;

• animacja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Kurs logiki: lekcja 27. Wnioskowanie niezawodne”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z treścią podrozdziału „Wyspa rycerzy i łotrów” i prosi ich, aby spróbowali rozstrzygnąć, który z braci ukazanych w eksperymencie jest rycerzem.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu się na platformie i wyświetleniu e‑materiału, odczytuje uczniom temat zajęć oraz cele, a następnie prosi, by na ich podstawie uczniowie sformułowali kryteria sukcesu.

2. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, kto wykonał zadane ćwiczenie. Wybrany uczeń rozpoczyna wstępną dyskusję wokół tematu lekcji, przedstawiając i uzasadniając swoje stanowisko. Po zakończeniu dyskusji chętna/wybrana osoba przedstawia wnioski.

Faza realizacyjna:

1. Wykład. Nauczyciel rozpoczyna pracę metodą wykładu. Tłumaczy uczniom istotę wnioskowania niezawodnego oraz czym różni się wynikanie logiczne od wynikania definicyjnego.

2. Praca z multimedium. Uczniowie uruchamiają na tabletach lub komputerach materiał z sekcji „Animacja”, a następnie odczytują polecenia:
   – Zapoznaj się z treścią animacji. Wyjaśnij własnymi słowami, czym są przesłanki. Podaj przykład przesłanki z wybranego tekstu medialnego.
   – Zapisz trzy warunki stosowania wnioskowania niezawodnego. Który z tych warunków jest najważniejszy? Dlaczego?
   Pracują indywidualnie analizując treść zadania i zapisując wnioski. Wybrani uczniowie omawiają swoje rozwiązania i spostrzeżenia na forum klasy.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 1‑4. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

4. Ostatnią partię ćwiczeń (nr 5‑7) uczniowie wykonują wspólnie i omawiają je razem z nauczycielem.

Faza podsumowująca:

1. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie dopierają się w pary i mają za zadanie wykonać ćw. 8. z zestawu ćwiczeń: Znajdź w dostępnych źródłach instrukcję gry Obligato, a następnie przeprowadź rozmowę zgodną z jej regułami. Zanotuj swoje spostrzeżenia po tej rozmowie. Czy łatwo jest wygrać, kiedy się jest w roli stwierdzającego?

Materiały pomocnicze:

• Baer U., Gry dyskusyjne, Lublin 2000.

• Zielewska B., Dialog we współczesnej edukacji filozoficznej, Olsztyn 2002.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Animacja” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.