Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Zaspokajanie norm żywieniowych
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV/V
Podstawa programowa
XXII. Zróżnicowanie jakości życia człowieka w wybranych regionach i krajach świata: potrzeby żywieniowe, zagrożenie życia, rozmieszczenie chorób, poczucie bezpieczeństwa, potrzeby edukacyjne.
Uczeń:
3) analizuje poziom zaspokojenia potrzeb żywieniowych mieszkańców różnych regionów świata, formułuje i weryfikuje hipotezy dotyczące przyczyn tego zróżnicowania oraz podaje propozycje ograniczenia zjawiska głodu i niedożywienia na świecie.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
rozróżnia rodzaje głodu i wyjaśnia jego przyczyny,
podaje przykłady państw, w których występują największe odsetki głodujących i niedożywionych,
porównuje poziom zaspokojenia norm żywieniowych w różnych państwach i regionach świata oraz proponuje przyczyny tego zróżnicowania.
Strategie nauczania: konektywizm
Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, pogadanka, stacje zadaniowe
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze
Bibliografia
Jasiulewicz M., Problem wyżywienia ludności świata, „Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu” 2005, t. 7, z. 8, s. 76–81.
Gulbicka B., Problemy wyżywienia w krajach rozwijających się. Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania rozwoju polskiej gospodarki żywnościowej po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, IERiGŻ PIB, Warszawa 2009.
Jankowski T., Wyżywienie ludności świata, „Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu” 2002, nr 941, t. 1: Agrobiznes 2002: przemiany w agrobiznesie i obszarach wiejskich oraz ich następstwa, s. 329–336.
Netografia – źródła danych o normach żywieniowych na świecie (dostęp 21.05.2021)
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Dialog z uczniami mający na celu podsumowanie wiedzy i umiejętności z poprzednich lekcji (minimum żywieniowe, systemy żywieniowe).
Przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel prowadzi z uczniami dialog na temat głodu i niedożywienia. Posługuje się tekstem i grafikami z bloku „Przeczytaj” wyświetlonymi na ekranie. Następnie uczniowie wykonują samodzielnie polecenia z tej części e‑materiału. Chętni uczniowie zgłaszają swoje odpowiedzi, które komentuje nauczyciel.
Następnie nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy, rozdaje im karty pracy i objaśnia, na czym polega metoda stacji zadaniowych. Każda z czterech grup podchodzi do jednego stanowiska (stacji), na przykład: grupa 1 do stacji 1, grupa 2 do stacji 2 itd. Stację stanowi stolik, koperta z poleceniem i tablet z wyświetlonym e‑materiałem. Każda z grup ma za zadanie wykonać polecenie zawarte w kopercie. Uczniowie zapisują odpowiedzi na otrzymanych od nauczyciela kartach pracy. Wszystkie grupy pracują w tym samym czasie. Kiedy któraś z grup wykona zadanie z pierwszej stacji, sygnalizuje to i zamienia się miejscami z inną grupą, która również skończyła wykonywać zadanie. Praca w grupie trwa tak długo, aż uczniowie wykonają wszystkie polecenia. Grupy nie wymieniają się między sobą informacjami.
Po zakończonej pracy nauczyciel prosi wybrane grupy o przedstawienie na forum klasy odpowiedzi do danego polecenia. Następuje wówczas klasowa dyskusja, nad przebiegiem której czuwa nauczyciel.
W następnej części lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z sekcji „Sprawdź się”. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują je.
Faza podsumowująca
Każda z grup przygotowuje po jednym pytaniu podsumowującym. Następnie chętni uczniowie z innych grup udzielają na nie odpowiedzi na forum klasy.
Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.
Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.
Praca domowa
Wykonanie map dotyczących zróżnicowania ilości dostarczanego do organizmu białka i tłuszczu na świecie, a także ich analiza i interpretacja.
Można poprosić także o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Grafika interaktywna może posłużyć w fazie realizacyjnej oraz podsumowującej, a także po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości). Może także znaleźć swoje zastosowanie na lekcji powtórzeniowej oraz na zajęciach poświęconych skutkom głodu rzeczywistego i utajonego (zakres rozszerzony: XX. 2).
Polecenia w kopertach
Stacja 1. Narysuj w zeszycie mapę myśli na temat: „Głód a nadwaga i otyłość”. Skorzystaj z bloku „Przeczytaj” e‑materiału.
Stacja 2. Wykonaj polecenie 1 i 2 do grafik interaktywnej. Zapisz notatki w zeszycie.
Stacja 3. Wykonaj polecenie 3 do grafiki interaktywnej. Zapisz notatki w zeszycie.
Stacja 4. Wykonaj polecenie 4 do grafiki interaktywnej. Wygeneruj schemat.