Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Teorie konfliktów społecznych i ich znaczenie dla rozwoju społeczeństw

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

I. Człowiek i społeczeństwo.

Uczeń:

7) przedstawia podstawowe metody rozwiązywania konfliktów (mediacja, negocjacje, arbitraż) oraz zalety i wady wskazanych rozwiązań.

Zakres rozszerzony

I. Człowiek w społeczeństwie.

Uczeń:

10) wyjaśnia mechanizm konfliktów międzygrupowych, w tym ich eskalacji;

11) przedstawia zasady i metody kreatywnego rozwiązywania problemów; analizuje uwarunkowania prawidłowego procesu decyzyjnego, wspomagające rozwiązywanie problemów osobistych i grupowych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, czym jest konflikt społeczny;

• analizuje podstawowe metody rozwiązywania konfliktów (mediacje, negocjacje, arbitraż);

• wskazuje zalety i wady metod rozwiązywania konfliktów;

• ocenia znaczenie konfliktów dla rozwoju społeczeństw.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• mapa myśli;

• dyskusja za i przeciw.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Uczniowie proszeni są, aby wykorzystując burzę mózgów, sformułowali definicję konfliktu społecznego oraz wskazali rodzaje konfliktów społecznych.

2. Przygotowane przez uczniów definicje zostają uzupełnione przez nauczyciela i sprawdzone w słowniku.

3. Przedstawienie tematu i celów lekcji.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zostają podzieleni na trzy grupy. Każda nich jest proszona o przygotowanie jednej teorii konfliktu społecznego (Marksa, Simmela, Dahrendorfa). Uczniowie prezentują znalezione informacje na temat teorii na forum klasy, na tablicy powstaje tabelka z najważniejszymi założeniami każdej z nich. Uczniowie podkreślają podobieństwa i wskazują różnice.

2. Wykorzystując mapę myśli, uczniowie charakteryzują sposoby rozwiązywania konfliktów społecznych. Oceniają ich skuteczność i trwałość.

Faza podsumowująca

1. Wykorzystując dyskusję za i przeciw, uczniowie zastanawiają się nad znaczeniem konfliktów społecznych dla rozwoju społeczeństw. Jedna grupa przygotowuje argumenty za, druga przeciw. Nad całością dyskusji czuwa nauczyciel. Najważniejsze argumenty zostają zapisane na tablicy.

2. Wybrana lub chętna osoba podsumowuje dyskusję, wskazując na wartość sposobów rozwiązywania konfliktów. Pokazuje te, których rezultaty są najtrwalsze, powinna również wskazać przykłady nowych norm społecznych, które były skutkiem konfliktów.

Praca domowa:

Uczniowie proszeni są o przedstawienie w formie eseju przyczyn i sposobu rozwiązania jednego konfliktu społecznego charakterystycznego dla współczesnego świata.

Materiały pomocnicze:

Norman Goodman, Wstęp do socjologii, Poznań 2001.

Anthony Giddens, Socjologia, Warszawa 2012.

Gordon Marshall (red.), Słownik socjologii i nauk społecznych, Warszawa 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Może zostać wykorzystane jako podsumowanie fazy realizacyjnej lekcji i wstęp do dyskusji.