Sprawdź się
Wskaż dwa zdania, które opisują społeczeństwo w kategoriach teorii konfliktu.
- Społeczeństwo (a więc również każda grupa w społeczeństwie) w toku stałej zmiany tworzy system, którego elementy pozostają ze sobą w sprzeczności.
- Cechą charakterystyczną systemu społecznego jest występowanie zróżnicowanych ról i pozycji społecznych związanych z różnorodnymi prawami i obowiązkami oraz istnienie wspólnych norm i wartości.
- W społeczeństwie występuje zjawisko zależności wynikające z pełnienia różnych funkcji i zajmowania różnych pozycji, ale naturalną konsekwencją tego są różne interesy i konflikty, które poprzez dezintegrację prowadzą do zmiany społecznej.
- Organizacja społeczeństwa opiera się na rozróżnieniu pozycji wyższych i niższych, na przymusie władzy stosowanym przez jednych jego członków w stosunku do innych.
Przyporządkuj rodzaj konfliktu do jego kategorii.
konflikt pomiędzy miłośnikami muzyki disco polo i muzyki klasycznej, konflikt pomiędzy ministrem gospodarki a strajkującymi górnikami, spór pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami eutanazji, konflikt pomiędzy pracownikiem a pracodawcą o prawo do strajku
| konflikt ekonomiczny | |
|---|---|
| konflikt kulturowy | |
| konflikt wartości |
Rozmowy podjęte dobrowolnie przez strony konfliktu to… Możliwe odpowiedzi: 1. mediacje., 2. negocjacje., 3. arbitraż.
Wskaż właściwe zakończenie zdania.
Rozmowy podjęte dobrowolnie przez strony konfliktu to…
- mediacje.
- negocjacje.
- arbitraż.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
Konflikt społeczny i jego funkcje. Między destrukcją a kreacjąKarol Marks dostrzegał podstawową siłę leżącą u podstaw konfliktu społecznego w nierównym rozdziale zasobów w systemie, co wywoływało wewnętrzny konflikt interesów. Sytuacja ta prowadziła do dychotomicznego podziału społeczeństwa (…). Tak ukształtowane status quo społeczne trwa do momentu, aż członkowie zbiorowości podporządkowanej staną się świadomi swojej sytuacji, wynikającej z dystrybucji zasobów, i zaczną kwestionować legitymację systemu. Siła kwestionowania systemu jest proporcjonalna do stopnia świadomości grup podporządkowanych w aspekcie ich prawdziwych interesów.
Źródło: Marek S. Szczepański, Anna Śliz, Konflikt społeczny i jego funkcje. Między destrukcją a kreacją, 2011 r., dostępny w internecie: dlibra.umcs.lublin.pl [dostęp 19.02.2021 r.].
Zapoznaj się z definicją i wykonaj ćwiczenie.
Konflikt wewnętrzny, dotyczący sprzeczności, przekonań i wartości człowieka, nazywany jest także konfliktem wewnętrznym.
Indeks górny Źródło: opracowanie własne. Indeks górny koniecŹródło: opracowanie własne.
Zapoznaj się z tabelą i wykonaj ćwiczenie.
Czy, Pana(i) zdaniem obecnie sytuacja młodych ludzi w Polsce prowadzi do konfliktu między młodymi ludźmi i starszymi, czy też nie? | Odpowiedzi badanych, którzy uważają, że w porównaniu z rówieśnikami sprzed dwudziestu lat obecnie młodzi ludzie w Polsce mają: | ||
większe szanse na odniesienie sukcesu | takie same szanse | mniejsze szanse na odniesienie sukcesu | |
Tak* | 35 | 31 | 45 |
Nie** | 59 | 58 | 47 |
Trudno powiedzieć | 6 | 11 | 8 |
Źródło: CBOS, O szansach młodych w III RP, Komunikat z badań 135/2014, dostępny w internecie: cbos.pl [dostęp 29.12.2020 r.].
* Połączone odpowiedzi „Zdecydowanie tak” i „Raczej tak”
** Połączone odpowiedzi „Zdecydowanie nie” i „Raczej nie”
Materiał źródłowy do ćwiczeń 7 i 8.
Polityka jako proces rewolucyjnej zmiany społecznej. Od Marksa do współczesnych teorii rewolucji w socjologii historyczno-porównawczejW teorii Karola Marksa rewolucja była zatem fundamentalną zmianą społeczną decydującą o mechanizmach przejścia międzyformacyjnego i prowadzącą do przeobrażeń we wszystkich sferach życia społecznego: gospodarczej, polityczno‑społecznej i kulturowej. Rewolucje w dziejach są nieuniknione, gdyż warunkuje je stały rozwój sił wytwórczych. Jak pisał Marks: „Żadna formacja społeczna nie ginie, zanim się nie rozwiną wszystkie te siły wytwórcze, którym ona daje dostateczne pole rozwoju, a nowe, wyższe stosunki produkcji nie zjawiają się nigdy na jej miejsce, zanim w łonie starego społeczeństwa nie dojrzeją materialne warunki ich istnienia”. Rewolucje mogą być przedwczesne, gdy wybuchają wtedy, kiedy nowy poziom sił wytwórczych nie jest dostatecznie ukształtowany. Skazane są wówczas na przegraną. Rewolucje dojrzałe wybuchają wtedy, gdy siły wytwórcze ukształtują się na dostatecznie dojrzałym poziomie, co warunkuje całościowe zmiany społeczne. Warto zauważyć, że termin „rewolucja” występuje w pismach Marksa w co najmniej dwóch znaczeniach. W pierwszym oznacza walkę wyzyskiwanych z wyzyskiwaczami w poszczególnych formacjach społecznych, w drugim – walkę postępowego odłamu klasy właścicieli ze stosunkami produkcji i nadbudową polityczno‑prawną sankcjonującą interesy konserwatywnego odłamu właścicieli.
Źródło: Krzysztof Brzechczyn, Polityka jako proces rewolucyjnej zmiany społecznej. Od Marksa do współczesnych teorii rewolucji w socjologii historyczno-porównawczej, [w:] Koncepcje polityki, red. Włodzimierz Wesołowski, Warszawa 2010, s. 276.