SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Przyczyny dysproporcji rozwoju regionów świata i państw oraz skutki tych nierówności

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV/V

Podstawa programowa

XXIII. Problemy gospodarcze współczesnego świata: dysproporcje w rozwoju krajów i ich skutki, wpływ korporacji transnarodowych na społeczeństwo i gospodarkę w skali lokalnej i regionalnej, problem zadłużenia krajów świata i obywateli.

Uczeń:

2) identyfikuje przyczyny przyrodnicze, historyczne, społeczne, gospodarcze i polityczne dysproporcji rozwoju regionów świata i państw oraz przedstawia skutki tych nierówności;

3) podaje przykłady działań dążących do zmniejszania dysproporcji w rozwoju gospodarczym państw i regionów świata oraz dokonuje ich krytycznej oceny.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• identyfikuje przyczyny dysproporcji rozwoju regionów świata,

• charakteryzuje wpływ przyczyn przyrodniczych i pozaprzyrodniczych na dysproporcje rozwoju państw,

• przedstawia skutki nierówności w rozwoju gospodarczym państw,

• proponuje przykłady działań dążących do zmniejszania dysproporcji.

Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm

Metody nauczania: rozmowa kierowana, dyskusja, metody operatywne (analiza tekstu e‑materiału, treści audiobooka), metaplan

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, mapa polityczna świata, 5 karteczek do losowania przez uczniów (z nazwami grup czynników), arkusze papieru (5) z tabelą (załącznik 1.), pisaki

Materiały pomocnicze

Bąk I., Cheba K., Syntetyczna ocena dysproporcji zrównoważonego rozwoju krajów Unii Europejskiej, „Wiadomości Statystyczne” 2018, nr 5, s. 37–55.

Cele Zrównoważonego Rozwoju: un.org.pl (dostęp 16.07.2021).

Strona Parlamentu Europejskiego: europarl.europa.eu (dostęp 16.07.2021).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel inicjuje rozmowę kierowaną dotyczącą podziału krajów świata pod względem rozwoju społeczno‑gospodarczego; krajów wysoko i słabo rozwiniętych (ze wskazaniem przykładów na mapie świata).

• Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel dzieli uczniów na 5 grup – każda z nich na podstawie e‑materiału przygotowuje charakterystykę czynników będących przyczynami zróżnicowania rozwoju państw, regionów na świecie (czynniki dla grup mogą być przydzielone w postaci losowania: czynniki przyrodnicze, społeczne, ekonomiczne, polityczne, historyczne).

• Przedstawiciele grup omawiają przyczyny dysproporcji rozwoju regionów i państw. Podejmowana jest dyskusja na forum klasy na ten temat (uczniowie podają przykłady wpływu omawianych czynników).

• Uczniowie zapoznają się z audiobookiem (e‑materiał).

• Uczniowie w grupach, dyskutując o przedstawionych w audiobooku treściach, opracowują tabelę (przygotowaną na bazie metaplanu – załącznik 1.) na temat skutków nierówności w rozwoju regionów świata, sposobów ich niwelowania, oceny skuteczności oraz trudności występujących w przedstawionych działaniach.

• Nauczyciel w razie potrzeby wspiera uczniów podczas opracowywania tabeli.

• Przedstawiciele grup prezentują opracowane tabele.

• Dyskusja na temat wniosków zapisanych przez uczniów: czy łatwo podejmować skuteczne działania dążące do zmniejszania dysproporcji rozwoju regionów świata?

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje realizację założonych celów lekcji – ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie.

• Nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału – uczniowie indywidualnie wykonują wskazane ćwiczenia z e‑materiału.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – rozmawiają o tym, co było łatwe, trudne, ciekawe, o możliwości zastosowania zdobytej wiedzy.

Praca domowa

• Przypomnij przedstawione podczas lekcji działania służące likwidacji skutków dysproporcji w rozwoju regionów i państw świata. Przedstaw korzyści, jakie mogą odnieść z tych działań kraje słabo rozwinięte oraz te o wysokim poziomie rozwoju.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Audiobook można wykorzystać na lekcjach dotyczących problemów społecznych współczesnego świata (zakres rozszerzony: XXI. 3, XXI. 4).

Załącznik 1.