Autor: Wojciech Ostrowski

Przedmiot: filozofia

Temat: Platońska oraz biblijna koncepcja początku świata.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, uczniowie klasy I liceum, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

VI. Filozofia Platona jako paradygmat metafizyki antynaturalistycznej. Uczeń:

4) porównuje platońską i biblijną koncepcję początku świata: Timajos (28 b – 30 c) a Biblia (Rdz 1, 1 – 2, 3).

XI. Początki filozoficznej teologii. Uczeń:

2) wyjaśnia wpływ filozofii starożytnej na formowanie się teologii i filozofii chrześcijańskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje strukturę tekstów, główne tezy, sposób prowadzenia wywodu oraz argumenty;

• rozpoznaje różnice w stylu i argumentacji porównywanych tekstów, potrafi nazwać źródło i konsekwencje tych różnic dla odbioru tekstów;

• dostrzega bogactwo kulturowo‑historycznej i emocjonalnej recepcji obu tekstów.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• metoda ćwiczeń przedmiotowych;

• grafika interaktywna;

• film;

• prezentacja multimedialna;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Wszyscy uczniowie czytają przed zajęciami blok tekstowy.

Faza wstępna

1. Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

2. Odsłuchanie przez klasę audiobooka z jednoczesnym śledzeniem tekstu pisanego.

Faza realizacyjna

1. Tworzenie grafiki – ćwiczenie mające na celu uporządkowanie i porównanie najważniejszych wątków obu tekstów. Uczestniczą wszyscy uczniowie, nauczyciel podaje pytania, ewentualne sugestie odpowiedzi oraz pisze/wyświetla odpowiedzi na tablicy. Po sporządzeniu grafiki powinny być widoczne różnice między koncepcjami stworzenia świata. Nauczyciel odpowiada na ewentualne pytania uczniów, podsumowuje ćwiczenie.

2. Dyskusja na temat stylu obu tekstów. Celem dyskusji jest uchwycenie charakterystycznych różnic między tekstami. Dyskutuje cała klasa. Pytania organizujące dyskusję:

• Czemu jest najbliższy dany tekst – opowieści, wywodowi naukowemu, poematowi, mitowi, baśni – jakie cechy to uzasadniają?

• Któremu z tekstów można przypisać takie cechy, jak: pojęciowość, obrazowość, konkretność, abstrakcyjność?

• Do jakich władz wewnętrznych (myślenia, wyobraźni, zmysłowości) człowieka odwołuje się w pierwszym rzędzie dany tekst?
  Wybrany uczeń zapisuje na tablicy odpowiedzi w odniesieniu do każdego tekstu. Gdy ćwiczenie zbliża się do końca, nauczyciel podaje pytanie ostatnie: O obu źródłach, z których pochodzą teksty, mówi się, że zawierają mądrość. Czy jest to taka sama mądrość, czy różna? Jeśli różna, nazwijmy źródła różnic.

3. Debata z wykorzystaniem metody „śnieżnej kuli”.

a. Każdy z uczniów wymyśla pytanie, jakie chciałby zadać pod adresem każdego z twórców światów figurujących w obu tekstach. Propozycje pytań wyświetlane są na tablicy interaktywnej.

b. Uczniowie po lekturze propozycji dobierają się w pary i uzgadniają wspólnie drugą wersję pytań. Wersje te również zostają podane na tablicy.

c. Po lekturze uczniowie łączą się w grupy czteroosobowe i uzgadniają kolejne wersje pytań.

d. Procedura trwa aż do momentu, gdy pozostaną tylko dwie grupy i zostaną tylko dwie uzgodnione wersje, wówczas nauczyciel ogłasza debatę przedstawicieli grup, których zadaniem jest prezentacja i jak najlepsze uzasadnienie własnej wersji. Zwycięzcę wyłania się drogą głosowania.

4. Realizacja ćwiczeń interaktywnych z e‑materiału wskazanych przez nauczyciela.

Faza podsumowująca:

1. Lekcję podsumowuje chętny uczeń oraz nauczyciel.

Praca domowa:

Odpowiedz na pytania, które zostały wyłonione w ćwiczeniu 3 (debata).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Uczniowie zapoznają się z treścią audiobooka przed lekcją, a na zajęcia przychodzą ze swoimi spostrzeżeniami dotyczącymi podobieństw i różnic w obu wizjach (platońskiej i biblijnej).