Scenariusz

Autor

Learnetic

Temat zajęć

Kultura rycerska i motyw rycerza

Grupa docelowa

Szkoła ponadgimnazjalna, klasa 1/ szkoła ponadpodstawowa, klasa 2

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają etos rycerski oraz historię powstania kultury rycerskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia

18.12.2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie

uczenia się przez całe życie

• Porozumiewanie się w języku ojczystym

• Kompetencje społeczne i obywatelskie

Cele (szczegółowe) operacyjne

Uczniowie:

  • potrafią opisywać symbole kultury rycerskiej,

  • wiedzą czym jest etos rycerski,

  • charakteryzują kulturę rycerską,

  • opisują rytuał pasowania na rycerza,

  • wymieniają podstawowe elementy uzbrojenia rycerza,

  • rozpoznają bohaterów literackich Tristana, Rolanda, Lancelota, Cyda,

  • rozumieją związek kultury rycerskiej ze średniowiecznym systemem feudalnym,

  • rozpoznają motywy rycerskie w literaturze i sztuce,

  • wyjaśniają frazeologizmy związane z kulturą rycerską.

Metody/techniki kształcenia

  • metoda eksponująca: pokaz filmu,

  • metoda praktyczna: ćwiczenia

  • metoda asymilacji wiedzy: wykład, pogadanka, dyskusja, praca z tekstem, praca ze słownikiem

  • metoda samodzielnego dochodzenia do wiedzy: „burza mózgów”.

Formy pracy

  • zbiorowa

  • grupowa

  • indywidualna

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca

  1. Nauczyciel pyta uczniów o znaczenie słowa rycerz i związane z nim skojarzenia. Uczniowie tworzą na tablicy mapę myśli wokół hasła rycerz.

  2. Nauczyciel przedstawia cele lekcji.

Faza realizacyjna

  1. Nauczyciel wyświetla film Kultura rycerska i motyw rycerza. Przerywa projekcję po słowach: Poza tym konieczne były: niezachwiana wierność wobec władcy, odwaga, honorowe postępowanie, męstwo w połączeniu z roztropnością, a także lojalność w stosunku do towarzyszy. Uczniowie samodzielnie rozwiązują ćwiczenia interaktywne od 1. do 4. Odpowiedzi omawiają wspólnie z nauczycielem. Podczas omawiania zadania nr 2 nauczyciel pyta o znaczenie użytego w tekście związku frazeologicznego zadawać kłam czemuś.

  2. Dyskusja: Czy fakt, że rycerzami mogli zostać tylko najzamożniejsi wpłynął na kulturę rycerską? Jeśli tak, to w jaki sposób?

  3. Nauczyciel włącza dalszą część filmu i ponownie zatrzymuje go po słowach: (...) zaczęli przekształcać się w szlachtę utrzymującą się z dochodów z posiadłości ziemskich, a ich dotychczasowa kultura ustąpiła miejsca szlacheckiej.

  4. Uczniowie samodzielnie rozwiązują ćwiczenia interaktywne od 5. do 7. Odpowiedzi omawiają wspólnie z nauczycielem.

  5. Nauczyciel informuje uczniów, że ostatnia część filmu poświęcona będzie oddziaływaniu kultury rycerskiej i etosu rycerskiego na czasy współczesne. Nauczyciel włącza ostatnią część filmu. Przerywa po pytaniu: Jakim zasadom etosu rycerskiego pozostawali wierni wspomniani bohaterowie? Czym różnią się od średniowiecznego wzoru? Uczniowie wskazują podobieństwa (np. sprawiedliwość, odwaga, stawanie w obronie słabszych, wspieranie ubogich, wierność Bogu) oraz różnice (np. nie dbają o zaszczyty, często mają nadludzkie zdolności). Podają też inne przykłady postaci współczesnej kultury nawiązujących do etosu rycerskiego.

  6. Nauczyciel prosi uczniów o wyjaśnienie cytatu: Jan Paweł II - rycerz niemożliwego. Dlaczego papież został tak nazwany? Czy słusznie?

  7. Nauczyciel wyświetla dalszą część filmu. Zatrzymuje po słowach: Czy potraficie wyjaśnić ich znaczenie? Uczniowie w oparciu o własną wiedzę i Słownik frazeologiczny wyjaśniają podane związki frazeologiczne. Wyszukują i wyjaśniają także inne związki frazeologiczne z wyrazem rycerz. Następnie rozwiązują ćwiczenie nr 8.

  8. Uczniowie oglądają dalszą część filmu. Po projekcji rozwiązują ćwiczenie nr 9, omawiają je wspólnie z nauczycielem, a następnie odpowiadają na zadane na końcu filmu pytanie. Nauczyciel inicjuje dyskusję:
    Co z kultury rycerskiej pozostało nam do dziś?
    Czy znacie inne przykłady nawiązywania do kultury rycerskiej etosu rycerskiego? (Uczniowie mogą przytoczyć przykład harcerzy, sportowców, kibiców, żołnierzy).

Faza podsumowująca

  1. W ramach podsumowania uczniowie rozwiązują zadanie nr 10. Następnie nauczyciel inicjuje „burzę mózgów” i pyta uczniów, czy we współczesnym świecie jest miejsce dla rycerzy i zachowań rycerskich. Dlaczego?

Praca domowa

  1. Przeprowadź wywiad z osobą, której bliski jest etos rycerski. Dowiedz się, co znaczy dla niej etos, w jaki sposób się nim kieruje, czy jej zdaniem, etos rycerski powinien pozostawać wciąż aktualny?

m4d9b4efca62e12d3_1520001429923_0

Metryczka

Tytuł

Kultura rycerska i motyw rycerza

Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego e‑materiał się odnosi

Średniowieczna zjednoczona Europa

Powieść historyczna, Do lamusa?

Przedmiot

Język polski

Etap edukacyjny

IV/szkoła ponadgimnazjalna; III/szkoła ponadpodstawowa

Podstawa programowa

I. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela.

2. Analiza, uczeń

4) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania świata przedstawionego i bohatera (narracja, fabuła, , akcja);

3. Interpretacja. Uczeń:

3) porównuje funkcjonowanie tych samych motywów w różnych utworach literackich;

4) konfrontuje tekst literacki z innymi tekstami kultury np. plastycznymi, teatralnymi, filmowymi.

4. Wartości i wartościowanie. Uczeń:

2) dostrzega obecne w utworach literackich oraz innych tekstach kultury wartości narodowe i uniwersalne;

Nowa podstawa programowa

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy danej dziedzinie sztuki

II. Kształcenie językowe.

1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń:

1) wykorzystuje wiedzę z dziedziny fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni w analizie i interpretacji tekstów oraz tworzeniu własnych wypowiedzi;

III. Tworzenie wypowiedzi.

1. Elementy retoryki. Uczeń:

1) formułuje tezy i argumenty w wypowiedzi ustnej i pisemnej przy użyciu odpowiednich konstrukcji składniowych;

2. Mowienie i pisanie. Uczeń:

1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;

2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata,
z zachowaniem zasad retoryki;

4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;

Kompetencje kluczowe

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia 18.12.2006r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie

  • Porozumiewanie się w języku ojczystym

  • Umiejętność uczenia się

Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia

Uczniowie:

  • potrafią opisywać symbole kultury rycerskiej,

  • wiedzą czym jest etos rycerski,

  • charakteryzują kulturę rycerską,

  • opisują rytuał pasowania na rycerza,

  • wymieniają podstawowe elementy uzbrojenia rycerza,

  • rozpoznają bohaterów literackich Tristana, Rolanda, Lancelota, Cyda,

  • rozumieją związek kultury rycerskiej ze średniowiecznym systemem feudalnym,

  • rozpoznają motywy rycerskie w literaturze i sztuce,

  • wyjaśniają frazeologizmy związane z kulturą rycerską.

Powiązanie z e‑podręcznikiem

http://www.epodreczniki.pl/reader/c/131473/v/latest/t/student-canon/m/j0000007X5B1v38

http://www.epodreczniki.pl/reader/c/141804/v/latest/t/student-canon/m/j0000000EJB2v23