Autor: Dorota Wiśniewska

Temat: Blaski i cienie zwycięstwa pod Wiedniem. Ostatnie lata panowania Jana III Sobieskiego

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia politykę Jana III Sobieskiego wobec Turcji;

• opisuje przebieg odsieczy wiedeńskiej w 1683 r.;

• wyjaśnia hasła: polityka bałtycka, Liga Święta, pokój Grzymułtowskiego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Blaski i cienie zwycięstwa pod Wiedniem. Ostatnie lata panowania Jana III Sobieskiego”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i następnie rozwiązanie ćwiczenia nr 1 zawartego w sekcji „Sprawdź się”.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem. Jeżeli prygotowanie uczniów do zajęć jest niewystarczające, nauczyciel prosi o ciche zapoznanie się z treścią sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy zawartość sekcji „Wprowadzenie”, przedstawia temat oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania związane z tematem lekcji. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem?

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Nauczyciel prosi, aby uczniowie w parach wynotowali minimum trzy najważniejsze, ich zdaniem, kwestie poruszone w e‑materiale (mają na to 2  minuty). Następnie pary łączą się w grupy czteroosobowe i w czasie dyskusji wybierają wspólnie najważniejszy wątek (czas przeznaczony na dyskusję to 2 minuty). Na koniec każda z grup na forum przedstawia i argumentuje swój wybór (1 minuta na prezentację każdej grupy).

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie 1: „Wymień wydarzenia wojny Turcji z Ligą Świętą (1683−1699), w których brali udział Polacy”. Uczniowie nadal w tych samych grupach opracowują odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź.

3. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie 2: oceniają, które państwo – Rzeczpospolita czy Austria – odniosło większe korzyści w wojnie z Turcją. Uzasadniają swoje odpowiedzi, przedstawiając argumenty. Nauczyciel może też zorganizować wśród uczniów głosowanie i wspólnie z nimi omówić jego wynik.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia od 2 do 4 analizując ilustracje i przedstawienia Jana III Sobieskiego. Nauczyciel na platformie śledzi postępy uczestników zajęć.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

2. Prowadzący ocenia słownie pracę całej klasy.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia 8 i 9 z sekcji „Sprawdź się”, przygotowując argumenty na poparcie wspomnianych w nich tez.

Materiały pomocnicze:

L. Podhorodecki, Wiedeń 1683, Warszawa 2012.

H. Widacka, Lew Lechistanu, Warszawa 2010.

Z. Wójcik, Jan III Sobieski, Warszawa 1991.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie na podstawie sekcji „Mapa interaktywna” przygotowują prezentację multimedialną będącą podsumowaniem lekcji.