Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Świat po zakończeniu zimnej wojny. Mocarstwowa rola Stanów Zjednoczonych

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, jak przedstwiała się sytuacja w Europie i na świecie po zakończeniu zimnej wojny.

• wskazuje, jaką rolę przyjęły na siebie Stany Zjednoczone w świecie postzimnowojenny.

• przedstawia zagrożenia dla ładu międzynarodowego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Wyświetla na tablicy temat lekcji.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji? Będą to obowiązujące ich kryteria sukcesu.

3. Prowadzący poleca, aby wybrana osoba przypomniała, czym była zimna wojna i w jaki sposób wpływała na sytuację polityczną, gospodarczą oraz społeczną Europy oraz świata. W razie potrzeby uzupełnia i koryguje odpowiedź ucznia.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu. Wybrana osoba zbiera pytania do urny. Nauczyciel dzieli uczniów na 5‑osobowe grupy, które losują pytania z puli i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.

2. Praca z pierwszym multimedium („Audiobook”). Wybrana osoba czyta polecenie nr 2: „Porównaj obie wizje układu sił. Określ, która z nich jest ci bliższa. Uzasadnij odpowiedź” z sekcji „Audiobook”. Po zapoznaniu się z materiałem uczniowie dzielą się na 4- lub 5‑osobowe grupy i opracowują odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia je.

3. Nauczyciel wprowadza uczniów w treść polecenia nr 3 „Wskaż przesłanki, które w 1989 r. uzasadniały twierdzenia Fukuyamy.”. Uczniowie wykonują je w parach, a następnie porównują swoje rozwiązanie z innym zespołem omawiając kolejno wykonane kroki.

4. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel czyta polecenie nr 2 („Wyjaśnij, kto skorzystał na zakończeniu zimnej wojny”) i prosi uczniów, aby w parach przygotowali rozwiązanie na podstawie materiału, który zaraz zostanie wyświetlony. Następnie uczniowie zgłaszają swoje propozycje. Nauczyciel dopytuje uczniów, czy zgadzają się ze stanowiskiem eksperta. A może mają własne propozycje? Krótka dyskusja.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?

2. Na zakończenie nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć i pracę uczniów, może ocenić pracę uczniowskich grup.

Praca domowa:

1. Wykonaj polecenie nr 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

2. Wykonaj ćwiczenia nr 1 i 2 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Czy koniec historii?, praca zbiorowa, przeł. B. Stanosz, Warszawa 1991*.*

S. P. Huntington, Zderzenie Cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, przeł. H. Jankowska, Warszawa 2008.

J. Tyszkiewicz, E. Czapiewski, Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2010.

Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Audiobook”, aby przygotować się do późniejszej pracy.