Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Empiryzm Davida Hume’a

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Zapoznasz się z założeniami nowożytnego empiryzmu.

• Zapoznasz się z epistemologicznymi poglądami D. Hume'a:
  – interpretacją doświadczenia;
  – krytyką pojęć metafizycznych;
  – zakresem wartościowej wiedzy.

• Ocenisz wyniki analiz Hume'owskich.

• Zastosujesz i ocenisz elementy krytycznego warsztatu D. Hume'a.

Cele operacyjne. Uczeń

• charakteryzuje założenia nowożytnego empiryzmu;

• omawia epistemologiczne poglądy D. Hume'a: interpretacja doświadczenia,
  krytyka pojęć metafizycznych, zakres wartościowej wiedzy;

• stosuje i ocenia elementy krytycznego warsztatu D. Hume'a.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• praca z tekstem;

• burza mózgów;

• audiobook.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Empiryzm Davida Hume’a”. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczeń nr 1‑4 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w zakładce „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel loguje się na platformę i wyświetla na tablicy stronę tytułową e‑materiału. Przedstawia uczniom temat lekcji oraz jej cele, a następnie wspólnie z nimi określa kryteria sukcesu.Prowadzący zajęcia loguje się na platformie, wyświetla temat lekcji oraz cele. Wspólnie z uczestnikami zajęć ustala kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Burza mózgów. Nauczyciel informuje uczniów, że będą pracowali wspólnie z wykorzystniem metody burzy mózgów (jeśli jest to potrzebne, wyjaśnia jej zasady). Następnie zapisuje na tablicy pytanie związane z tematem lekcji: Źródła i prawomocność wiedzy...? W fazie twórczej uczniowie po kolei zapisują swoje propozycje na tablicy, a potem następuje wspólna weryfikacja pomysłów.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Audiobook”. Odczytanie polecenia do multimedium: Zrekonstruuj tezy autora w kwestii: „jakie przyczyny skłaniają nas, byśmy wierzyli w istnienie ciał” (pamiętaj, że w terminologii ówczesnej ciała oznaczają rzeczy). Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Nauczyciel wyświetla treść ćwiczenia nr 5. Uczniowie rozwiązują je indywidualnie, a następnie omawiają odpowiedzi na forum klasy.

4. Ostatnią partię ćwiczeń (nr 6‑9) uczniowie wykonują wspólnie i omawiają je razem z nauczycielem.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformę nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Każdy uczeń ma dokończyć zdanie, odwołując się do wyświetlonych treści: Zaczynam się zastanawiać…

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne nr 10 i 11.

Materiały pomocnicze:

• Adam Grzeliński, Granice mechaniki umysłu: hume'owska eksplikacja pojęcia woli, „Przegląd Filozoficzny” 2011, nr 4, s. 189‑202.

• Marek Łagosz, Hume'owska ontologia umysłu a problem następstwa czasowego przyczyny i skutku, „Przegląd Filozoficzny” 2011, nr 4, s. 151‑166.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.