Autorka: Dorota Czarny

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Liberalizm

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

6) porównuje założenia myśli liberalnej i konserwatywnej;

11) analizuje kwestię pojmowania równości, wolności i sprawiedliwości w różnych nurtach myśli politycznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje typy poleceń do ćwiczeń dotyczących liberalizmu;

• wskazuje różnice między liberalizmem a konserwatyzmem,;

• charakteryzuje cechy liberalizmu;

• ocenia swoją wiedzę, wykonując zestaw ćwiczeń.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• analiza tekstu źródłowego;

• elementy dramy;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• kartki do losowania z nazwiskami liberałów.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Uczniowie mają za zadanie przypomnieć sobie wiadomości dotyczące liberalizmu z e‑materiału w celu aktywnego uczestnictwa w lekcji podsumowującej. Chętni lub wybrani uczniowie mają za zadanie przygotować poglądy wybranych przedstawicieli liberalizmu. Na kartkach do losowania wypisane są nazwiska osób: John Locke, Karol Monteskiusz, Adam Smith, Alexis de Tocqueville, John Maynard Keynes, Adam Krzyżanowski, Ferdynand Zweig (autoprezentacja – element dramy).

Faza wstępna

1. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

2. Prowadzący prosi uczniów, aby swoimi słowami wyjaśnili pojęcia „liberalizm” i „konserwatyzm”, następnie wskazana osoba wyszukuje w encyklopedii znaczenia pojęć.

3. Nauczyciel prosi uczniów, którzy mieli przedstawić prezentację wybranych postaci, o przygotowanie się, a pozostałych uczniów o uważne słuchanie i notowanie najważniejszych informacji.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie przedstawiają krótką charakterystykę postaci i jej poglądy.

2. Na prezentację zostaje wyznaczony czas.

3. Po wszystkich prezentacjach nauczyciel poleca, aby osoby niebiorące w nich udziału zapisały swoje spostrzeżenia na tablicy, na której narysowana jest tabelka z sylwetkami przedstawicieli liberalizmu.

4. Uczniowie – na podstawie wysłuchanych prezentacji i poglądów poszczególnych osób – mają wskazać cechy liberalizmu.

5. Prowadzący odtwarza audiobooka z zasobów multimedium i prosi, aby po wysłuchaniu uczniowie odpowiedzieli na pytanie zawarte w poleceniu 1. Chętne lub wyznaczone przez nauczyciela osoby udzielają odpowiedzi, pozostała część klasy po wysłuchaniu w razie potrzeby uzupełnia wypowiedź.

6. Uczniowie dobierają się w pary i po krótkiej naradzie i dyskusji wskazują konkretne różnice między poglądami liberalnymi i konserwatywnymi.

7. Wybrane osoby prezentują swoje spostrzeżenia.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel poleca, aby jako podsumowanie tematu uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne wskazane przez nauczyciela. Następnie wspólnie omawiają zaznaczone odpowiedzi.

2. Osoby, które przygotowały prezentacje do lekcji, zostają ocenione.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia z sekcji Sprawdź się.

2. Opisz poglądy jednego z przedstawicieli liberalizmu, które najbardziej odpowiadają twoim przekonaniom. Uzasadnij swój wybór.

Materiały pomocnicze:

John Gray, O rządzie ograniczonym, Warszawa 1995, s. 93–97.

Anthony Giddens, Socjologia, Warszawa 2004, s. 461–463.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie w domu przed lekcją, na podstawie audioobooka, tworzą własną mapę myśli liberalizmu, przedstawiając swoje argumenty. Materiał zostanie użyty podczas lekcji do dyskusji jako podsumowanie informacji na temat prezentowanych przedstawicieli liberalizmu.