Dla nauczyciela
Autor: Anna Juwan
Przedmiot: biologia
Temat: Wirtualny mikroskop. Mózg
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Przeanalizujesz zasady przygotowania preparatu mikroskopowego z mózgu myszy.
Dokonasz obserwacji mikroskopowej kory mózgowej myszy i ludzkiego móżdżku.
Rozpoznasz tkankę nerwową na preparacie mikroskopowym mózgu myszy.
Wymienisz nazwy kilku barwników histologicznych i określisz efekt barwienia wybranych związków chemicznych.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem komputera;
ćwiczenia interaktywne;
ćwiczenia laboratoryjne;
mapa myśli;
prezentacja;
symulacja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
arkusze papieru, flamastry.
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.
Chętni/wybrani uczniowie przygotowują prezentację, podczas której przedstawią ciekawostki na temat budowy i funkcjonowania mózgu oraz materiały dotyczące zasad wykonania preparatu mikroskopowego z tkanki zwierzęcej, takie jak filmy i fotografie.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla na tablicy lub za pomocą rzutnika zawartość sekcji „Wprowadzenie”. Uczniowie wspólnie z nauczycielem omawiają cele lekcji i określają kryteria sukcesu.
Nauczyciel prosi uczniów, by w parach skonstruowali mapę myśli, w której dokonają podziału mózgowia, uwzględniając struktury mózgu i pnia mózgu.
Faza realizacyjna:
Prezentacje uczniów. Wybrani przed lekcją uczniowie prezentują zasady przygotowania preparatu mikroskopowego z wykorzystaniem wyszukanych materiałów oraz ciekawostki na temat mózgu. Nauczyciel w razie potrzeby dopowiada informacje lub koryguje błędy, odpowiada na pytania uczniów.
Praca z multimedium („Grafika interaktywna I”). Uczniowie za pomocą wirtualnego mikroskopu przeprowadzają obserwację kory mózgowej (Cortex cerebri), zwracając uwagę na lokalizację istoty białej i istoty szarej oraz ułożenie komórek występujących w poszczególnych warstwach kory mózgowej. Następnie wykonują poleceniu nr 3: „Wykonaj w zeszycie schematyczny rysunek kory mózgowej. Zwróć uwagę, z jakich warstw komórek się składa. Zapisz powiększenie, z którego dokonano obserwacji tkanki. Zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu”. Chętne osoby prezentują swoje rysunki na forum klasy.
Praca z drugim multimedium („Grafika interaktywna II”). Uczniowie za pomocą wirtualnego mikroskopu przeprowadzają obserwację ludzkiego móżdżku (Cerebellum). Następnie wykonują polecenie nr 2, w którym mają za zadanie podpisać elementy budowy ludzkiego móżdżku, przeciągając prawidłowe nazwy w oznaczone miejsca. Wybrana osoba prezentuje swoje rozwiązanie na forum klasy.
Faza podsumowująca:
Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Nauczyciel wyświetla treści zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i na ich podstawie dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji. Wyjaśnia także wątpliwości uczniów.
Praca domowa:
Wykonaj polecenie nr 2 z sekcji „Symulacja interaktywna I”.
Dla chętnych: Wyobraź sobie, że masz okazję przeprowadzić wywiad z naukowcem – specjalistą w dziedzinie, której dotyczy e‑materiał. Sformułuj pytania, które chciałbyś mu zadać.
Materiały pomocnicze:
Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.
„Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
Dodatkowe wskazówki metodyczne:
Nauczyciel może wykorzystać medium zamieszczone w sekcji „Symulacja interaktywna I” na lekcjach: „Anatomia mózgowia człowieka”, „Kora mózgowa jako nadrzędny integrator i analizator bodźców nerwowych”.