Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Każdy ma swoją Dolinę Issy. O powieści Miłosza i filmie Konwickiego

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną, groteskową);
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
7) odróżnia dzieła kultury wysokiej od tekstów kultury popularnej, stosuje kryteria pozwalające odróżnić arcydzieło od kiczu.
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
IV. Samokształcenie.
1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;
5. dokonuje krytycznej selekcji źródeł;
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
10. gromadzi i przetwarza informacje, sporządza bazę danych;
11. korzysta z zasobów multimedialnych, np. z: bibliotek, słowników on‑line, wydawnictw e‑book, autorskich stron internetowych; dokonuje wyboru źródeł internetowych, uwzględniając kryterium poprawności rzeczowej oraz krytycznie ocenia ich zawartość;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • prześledzi relację pomiędzy Doliną Issy Czesława Miłosza a jej filmową adaptacją w reżyserii Tadeusza Konwickiego;

  • przeanalizuje, w jaki sposób Tadeusz Konwicki wykorzystał język filmu, by oddać literacki charakter powieści;

  • omówi symboliczne znaczenia tytułowej Doliny Issy.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • drama.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z filmem Tadeusza Konwickiego Dolina Issy.
    https://wfdif.online/strefa‑vod/fabu%C5%82a/dolina‑issy/

  2. Uczniowie dobierają się w pary. Przygotowują się do występu w klasie. Jedna osoba wciela się w rolę Tadeusza Konwickiego, druga w reportera przeprowadzającego wywiad. Korzystając z różnych źródeł, uczniowie przygotowują pytania i odpowiedzi.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji, formułuje cel zajęć oraz kryteria sukcesu.

  2. Uczniowie zapoznają się z sekcją „Wprowadzenie” i „Przeczytaj”.

  3. Nauczyciel, nawiązując do obejrzanego przez uczniów filmu, prosi o udzielenie odpowiedzi na pytania:
    - Czy film Tadeusza Konwickiego wiernie oddaje treść książki Czesława Miłosza?
    - Gdzie i kiedy toczy się akcja filmu?
    - Co jest osią fabuły filmu?
    - Czyja gra aktorska najbardziej przypadła do gustu i dlaczego?

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie przechodzą do sekcji „Audiopowtórka przed maturą”. Wspólnie z nauczycielem odsłuchują nagrania tam zamieszczone. Następnie w parach wykonują polecenia 1 i 2. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonania zadania.

  2. Uczniowie przechodzą do sekcji „Prezentacja multimedialna”. Nauczyciel za pomocą rzutnika pokazuje w klasie prezentację z sekcji. Uczniowie indywidualnie wykonują polecenia 1, 2 oraz 3. Chętne osoby pokazują swoją realizację zadań.

Faza podsumowująca:

  1. Drama. Uczniowie dobierają się w pary (ustalone przed lekcją). Zadaniem dwójek będzie przeprowadzenie wywiadu. Jedna osoba wciela się w rolę Tadeusza Konwickiego, druga w reportera zadającego pytania.
    a. Przedstawienie tematu rozmowy: Życie i twórczość Tadeusza Konwickiego ze szczególnym zwróceniem uwagi na ekranizację Doliny Issy.
    b. Omówienie techniki dramy. Wyjaśnienie, że uczniowie wcielą się w role: jedna osoba będzie Tadeuszem Konwickim, druga - reporterem.
    c. Przekazanie instrukcji dotyczących sposobu wykonania zadania: uczniowie w parach przygotowują pisemnie pytania i odpowiedzi do wywiadu. Korzystają z materiałów przygotowanych przed lekcją.
    d. Chętne osoby odgrywają scenki na forum klasy. Dbają o dykcję i odpowiednią intonację.
    Nauczyciel informuje, ile czasu grupy mają na przygotowanie do występu i jak długo mogą trwać scenki. Uczniowie wraz z nauczycielem oglądają przygotowane przez pary prezentacje (przynajmniej 2). Po zakończeniu prezentacji uczniowie dzielą się wrażeniami, dyskutują, oceniają kolegów. Nauczyciel również podsumowuje występy uczniów. Pozostałe pary, które nie zaprezentowały się na forum, mogą przekazać pisemną realizację zadania.

Praca domowa:

  1. Uczniowie wykonują w domu polecenie 4 z sekcji „Prezentacja multimedialna”: Wykorzystując zapisy z mapy myśli, porównaj sposoby przedstawienia symbolicznych treści w powieści Noblisty i w filmie Tadeusza Konwickiego. Zredaguj notatkę, w której zamieścisz wnioski na temat filmowych i literackich środków wyrazu.

Materiały pomocnicze:

  • https://ninateka.pl/vod/ksiazki‑czytane/dolina‑issy‑czeslaw‑milosz‑1-12/

  • https://ninateka.pl/artykuly/czeslaw‑milosz/

Wskazówki metodyczne

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiopowtórka przed maturą” do podsumowania lekcji.

Prezentacja multimedialna