Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Słownik filozoficzny: faszyzm

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• przedstawia tło historyczne doktryny faszyzmu;

• wyjaśnia pochodzenie słowa „faszyzm” oraz znaczenie symboli związanych z ideologią faszystowską;

• dokonuje analizy tekstu źródłowego poświęconego założeniom faszystowskim;

• opisuje podobieństwa między faszyzmem a koncepcją polityczną Georga Wilhelma Friedricha Hegla.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• odwrócona klasa;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• rybi szkielet;

• audiobook;

• film.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu się na platformie i wyświetleniu e‑materiału, odczytuje uczniom temat zajęć oraz cele, a następnie prosi, by na ich podstawie uczniowie sformułowali kryteria sukcesu.

2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Czym jest faszyzm?

Faza realizacyjna:

1. Rybi szkielet. Nauczyciel informuje uczniów, że będą pracować metodą rybiego szkieletu, opracowując temat: Faszyzm – twórcy, idee, tło historyczne.
   Nauczyciel rysuje na tablicy uproszczony szkielet ryby i w razie potrzeby wyjaśnia metodę. W głowie ryby umieszcza problem do przeanalizowania. Następnie uczniowie zgłaszają podstawowe czynniki, które ich zdaniem wpływają na przedstawioną sytuację. Uczniowie zgłaszający poszczególne czynniki muszą je uzasadnić. Następnie uczniowie uzupełniają mniejsze ości szkieletu, podając, w jaki sposób i w jakim stopniu na sytuację mogą mieć wpływ mniejsze elementy. Na koniec chętni uczniowie formułują wnioski na podstawie zebranych pomysłów.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium w sekcji „Film edukacyjny”. Uczniowie wykonują polecenia 1‑6 w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

3. Praca z drugim multimedium. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Audiobook”. Każdy uczeń pracuje indywidualnie, samodzielnie przygotowując odpowiedzi do poleceń nr 1‑3. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wybrani lub chętni uczniowie odczytują swoje propozycje.

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania uczniowie wykonują polecenie nr 5 „W jaki sposób twoje spojrzenie na doktrynę faszyzmu sprzed lekcji zmieniło się w trakcie zajęć?”.

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Napisz referat na temat: Faszyzm a polityczna koncepcja Georga Wilhelma Friedricha Hegla.

Materiały pomocnicze:

• Kozub‑Ciembroniewicz W., Doktryny polityczne XIX i XX wieku, Kraków 2000.

• Mussolini B., Doktryna faszyzmu, Lwów 1935.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Film edukacyjny” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.