Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Powstanie Świętego Przymierza

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia zasady przyjęte na kongresie wiedeńskim;

• wyjaśnia, czym było Święte Przymierze i jakie były jego zadania;

• wyjaśnia, dlaczego w tym układzie nie uczestniczyły Turcja, Anglia i Państwo Kościelne;

• tłumaczy, w jaki sposób członkowie Świętego Przymierza realizowali jego zapisy.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Nauczyciel poleca, aby uczniowie przypomnieli sobie okoliczności zwołania kongresu wiedeńskiego oraz jego ustalenia.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom temat lekcji, nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”. Omawia cele lekcji.

2. Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej? Uczniowie krótko omawiają klęskę Napoleona Bonapartego, zwołanie kongresu wiedeńskiego i jego ustalenia.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i na nie odpowiadają.

2. Praca z multimedium („Audiobook”). Nauczyciel czyta polecenie 2: „Wymień zalety i wady wprowadzenia w życie postanowień Świętego Przymierza. Komu one miały służyć?” i prosi uczniów o wykonanie zadania w parach w oparciu o wskazówki zawarte w e‑materiale. Odtwarza audiobook. Po ustalonym wcześniej czasie wybrana dwójka uczniowska przedstawia swoją propozycję odpowiedzi, pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Uczniowie zapoznają się z filmem. Każdy uczeń pracuje indywidualnie, samodzielnie przygotowując odpowiedzi do poleceń dotyczących funkcjonowania Świętego Przymierza. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wybrani lub chętni uczniowie odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania lekcji „Powstanie Świętego Przymierza” nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio: Przypomniałam/Przypomniałem sobie, że… Co było dla mnie łatwe… Czego się nauczyłam/nauczyłem… Co sprawiało mi trudność…

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć i pracę uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 1, 2 i 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

W. Zajewski, System wiedeński, „Dzieje Najnowsze” 1990, R. 22.

Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998.

M. Żywczyński, Historia powszechna 1789–1870, Warszawa 1997.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą zapoznać się z audiobookiem i filmem przed zajęciami, przygotowując prezentację poświęconą Świętemu Przymierzu, którą zaprezentują w czasie fazy realizacyjnej. Mogą podzielić się przy tym na dwie grupy: jedna koncentruje się na samej idei sojuszu, a druga na praktycznym wcielaniu w życie jego postanowień.