Scenariusz lekcji

Autor: Zuzanna Szewczyk

Przedmiot: biologia

Temat: Spermatogeneza i spermiogeneza

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz, na czym polega spermatogeneza i spermiogeneza.

• Przeanalizujesz przebieg kolejnych etapów tworzenia plemników.

• Omówisz budowę plemnika.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• rozmowa kierowana;

• ćwiczenia interaktywne;

• metoda plakatu i rozwiązywania problemów.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• arkusze papieru A3.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel, odwołując się do wiedzy uczniów zdobytej na wcześniejszych zajęciach, zadaje pytania: „Gdzie powstają plemniki? Gdzie są magazynowane?”. Chętni wypowiadają się na forum klasy. Nauczyciel podsumowuje odpowiedzi uczniów.

2. Uczniowie zapoznają się z tematem lekcji i wprowadzeniem do e‑materiału. Nauczyciel wyjaśnia, że plemniki powstają w wyniku podziałów mitotycznych i mejotycznych, i prosi uczniów, by przypomnieli, czym jest mitoza i mejoza. Nauczyciel może wyświetlić poprzednie lekcje dotyczące tych kariokinez w celu powtórzenia i utrwalenia wiadomości.

3. Nauczyciel krótko omawia przebieg lekcji i przedstawia jej cele.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału w sekcji „Przeczytaj”.

2. Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup. Każdy zespół otrzymuje arkusz papieru A3 z ilustracją gwiazdy. Zadaniem uczniów jest umieszczenie na ramionach gwiazdy pięciu pytań dotyczących zagadnienia znajdującego się wewnątrz gwiazdy (ilustrację z poprawnymi, przykładowymi pytaniami zamieszczono w materiałach pomocniczych).

3. Każdy zespół po napisaniu pytań przekazuje gwiazdę innej grupie, zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Teraz zadaniem uczniów jest udzielenie odpowiedzi na zadane pytania na podstawie wiadomości znajdujących się w e‑materiale, w tym w symulacji interaktywnej. Uczniowie swoje odpowiedzi zapisują na otrzymanym arkuszu papieru A3.

4. Po upływie wyznaczonego czasu grupy prezentują swoje gwiazdy. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje, wyjaśnia wątpliwości.

5. Uczniowie w tych samych grupach wykonują ćwiczenie nr 7 (dotyczące temperatury różnicowania się plemników ludzkich) oraz ćwiczenie nr 8 (dotyczące spadku zawartości plemników ludzkich w nasieniu w ostatnich latach), a po upływie wyznaczonego czasu dyskutują nad poprawnymi rozwiązaniami.

6. Jeśli wystarczy czasu, uczniowie wykonują ćwiczenia od 1 do 6.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi wybranego ucznia, by omówił proces spermatogenezy, posiłkując się symulacją interaktywną. Pozostali uczniowie w razie potrzeby uzupełniają wiadomości.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji.

Praca domowa

Dokończ rozwiązywanie ćwiczeń od 1 do 6.

Materiały pomocnicze

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania symulacji interaktywnej

Symulacja interaktywna może zostać wykorzystana w fazie wstępnej lekcji, aby wprowadzić uczniów w temat zajęć. Uczniowie mogą wykorzystać ją także w celu przygotowania się do lekcji powtórkowej lub przed lekcją, aby przygotować się do późniejszej pracy na zajęciach.