Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Rekonkwista na Półwyspie Iberyjskim

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, czym była rekonkwista i dlaczego do niej doszło;

• przedstawia państwa chrześcijańskie i muzułmańskie, które istniały na Półwyspie Iberyjskim;

• charakteryzuje przebieg podboju państw arabskich na Półwyspie Iberyjskim.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla temat oraz cele lekcji, omawia planowany przebieg zajęć.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania związane z tematem lekcji. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem zajęć? Będą to obowiązujące uczniów kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu zawartego w sekcji „Przeczytaj”. Indywidualnie zapisują pięć najważniejszych ich zdaniem kwestii poruszanych w tekście. Następnie w parach porównują swoje wybory. Nauczyciel prosi wybrane pary o podsumowanie swojej pracy.

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel prosi wybranego ucznia o przeczytanie polecenia 3: „Wskaż na mapie państwa, z których powstało Królestwo Hiszpanii. Wyjaśnij, jakie wspólne interesy mogły je łączyć”. Poleca uczniom, aby podzielili się na czteroosobowe grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje. Zadaje uczniom pytania: Kiedy Arabowie zaczęli wycofywać się z Półwyspu Iberyjskiego? Kiedy upadło ostatnie muzułmańskie państwo na tym terenie?

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenie 1 z sekcji „Film + Sprawdź się”: dopasowują postacie do opisów, a następnie porównują swoje wskazania z kolegą lub koleżanką.

4. Uczniowie ponownie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia 2 i 3, wyświetlone przez nauczyciela na tablicy. Konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji „Rekonkwista na Półwyspie Iberyjskim” i inicjuje krótką rozmowę dotyczącą kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

2. Na zakończenie nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas zajęć.

Praca domowa:

1. Zapoznaj się z filmami z sekcji „Film + Sprawdź się”, a następnie wykonaj dołączone do nich polecenia.

Materiały pomocnicze:

P. Machcewicz, T. Miłkowski, Historia Hiszpanii, Wrocław 1999.

J. Hauziński, Kraje i kultury śródziemnomorskie, Poznań 1990.

Wielka Historia Świata, t. 1–12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności), Świat Książki 2004–2006.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z filmami, aby przygotować się do późniejszej pracy.