Scenariusz zajęć

Autor: Danuta Jyż‑Kuroś

Przedmiot: chemia

Temat: Jak pozbyć się osadu z kamienia?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony uczniowie III etapu edukacyjnego - kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:

9) wskazuje na charakter chemiczny składników środków do mycia szkła, przetykania rur, czyszczenia metali i biżuterii w aspekcie zastosowań tych produktów; wyjaśnia, na czym polega proces usuwania zanieczyszczeń za pomocą tych środków oraz opisuje zasady bezpiecznego ich stosowania.

Zakres rozszerzony

XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:

9) wskazuje na charakter chemiczny składników środków do mycia szkła, przetykania rur, czyszczenia metali i biżuterii w aspekcie zastosowań tych produktów; wyjaśnia na czym polega proces usuwania zanieczyszczeń za pomocą tych środków oraz opisuje zasady bezpiecznego ich stosowania.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • przygotowuje domowe środki służące do usuwania kamienia;

  • układa zasady zapewniające bezpieczeństwo w czasie stosowania detergentów służących do usuwania kamienia.

  • wymienia nazwy jednostek stosowanych do pomiarów twardości wody;

  • przelicza różne jednostki stosowane do pomiarów twardości wody;

  • zapisuje równanie reakcji chemicznej opisujące usuwanie twardości przemijającej wody.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • metoda rozwiązywania problemów.

Formy pracy:

  • praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

Nauczyciel prosi uczniów o podzielenie się na zespoły i zapoznanie się z blokiem tekstowym do omawianego tematu.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel prosi wszystkich uczniów o wykonanie ćwiczeń z wirtualnego laboratorium z medium bazowego.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel informuje, że będą poszukiwać rozwiązania problemu – jak można usunąć kamień z ceramiki łazienkowej?

  2. Nauczyciel informuje, że uczniowie będą pracowali metodą rozwiązywania problemów i w swojej pracy powinni uwzględnić trzy etapy pracy. W czasie pracy mogą korzystać z e‑materiału.

  • Diagnoza problemu: Jak można usunąć kamień z ceramiki łazienkowej? Jakich zasad należy przestrzegać aby bezpiecznie przeprowadzić omawiany proces?

  • Poszukiwanie rozwiązania problemu: Jakie substancje można wykorzystać w celu usunięcia kamienia? Jakie będę konsekwencje zastosowania danego zwiazku chemicznego? Jakie stężenie i czas ekspozycji na związek chemiczny należy wybrać?

  • Wybór rozwiązania: Jakich zasad powinno przestrzegać się w czasie usuwania kamienia? Przygotowanie procedury czyszczenia i zasad przeprowadzenia tego procesu.
    Czas pracy 15 minut. Zasady tworzenia odpowiedzi:

  • ma zawierać wszystkie wypracowane sposoby czyszczenia;

  • ma zawierać uzasadnienie zastosowania danej metody;

  • ma być funkcjonalna, bezpieczna i łatwa do przeprowadzenia w warunkach domowych.

  1. Po przygotowaniu procedury czyszczenia i zasad przeprowadzenia tego procesu przez poszczególne grupy, każda prezentuje wynik swojej pracy przez maksymalnie 3 minuty. Przedstawia analizę zalet i wad swojego rozwiązania. W czasie pracy grup, nauczyciel monitoruje postęp pracy, pomaga rozwiązać problemy merytoryczne i techniczne, zwraca uwagę na funkcjonalna, bezpieczeństwo i łatwość do przeprowadzenia w warunkach domowych sformułowanych procedur udrożnienia, zwraca uwagę na czytelność sformułowanych przez uczniów zasad przeprowadzenia tego procesu. Jeśli grupa zakończy pracę przed innymi – zaleca skorzystanie z zadań do medium bazowego w celu utrwalenia wiadomości i umiejętności. W czasie prezentacji wyników pracy dba o poprawność merytoryczną i podkreśla zalety każdego rozwiązania.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie wykonują zadania dołączone do tematu jako formę utrwalenia wiadomości i umiejętności z lekcji.

Praca domowa:

Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie prezentacji multimedialnej przedstawiającej etapy bezpiecznego stosowania środków usuwających kamień w życiu codziennym.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Medium może być wykorzystane:

  • zgodnie z propozycją zawartą w scenariuszu;

  • dla uczniów nieobecnych na lekcji jako formę uzupełnienia wiadomości.

Materiały pomocnicze:

Materiały dla osób szczególnie zainteresowanych tematem:

  • http://www.gastrostar.pl/products/files/e86dfd43bb8b68f55ed9eeda6970acab.pdf

  • https://www.muratorplus.pl/technika/instalacje-wodne/czyste-lazienki-nanotechnologia-w-sluzbie-czystosci-ceramiki-sanitarnej-roca-aa-mzvK-vatg-ViAk.html

  • http://www.wbc.poznan.pl/Content/214963/PDF/Doktorat%20Emilia%20Klimaszewska%20.pdf

  • E. Klimaszewska, Kształtowanie i ocena jakości preparatów do czyszczenia z udziałem surowców wtórnych, Poznań 2011.