Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Na drodze do zjednoczenia. Kształtowanie się pierwszych ośrodków władzy u progu odzyskania przez Polskę niepodległości

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, dlaczego pod koniec I wojny światowej Polacy tworzyli różne ośrodki władzy, a nie jeden wspólny;

• ocenia, w jaki sposób różnice programowe i poglądy polityczne wpływały na fakt, że pierwsze ośrodki władzy ze sobą rywalizowały, a nie współpracowały;

• prześledzi, jak w praktyce wyglądało przejęcie władzy z rąk zaborców u progu odzyskania niepodległości.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel przedstawia uczniom temat zajęć: „Na drodze do zjednoczenia. Kształtowanie się pierwszych ośrodków władzy u progu odzyskania przez Polskę niepodległości” i poleca, by na jego podstawie uczniowie sformułowali cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią pomysły, a pozostały jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel je dopowiada.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Uczniowie spacerują po klasie i na umówiony dźwięk znajdują kogoś do pary, następnie zadają pytania sformułowane podczas czytania tekstu i na nie odpowiadają.

2. Nauczyciel czyta polecenie nr 2 „Na podstawie poniższych fragmentów wspomnień sformułuj własną tezę na temat  przyczyn konfliktów między poszczególnymi ośrodkami, a także wewnątrz nich” i poleca uczniom, aby w parach przeanalizowali rozwiązanie w oparciu o wskazówki zawarte w sekcji: „Mapa interaktywna”. Uczniowie odtwarzają kolejne kroki na swoich komputerach.

3. Uczniowie wykonują indywidualnie pierwsze ćwiczenia interaktywne z sekcji „Sprawdź się”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

4. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 5–8, następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie, pracując w parach, tworzą krzyżówkę podsumowującą zajęcia. Pary siedzące obok siebie wymieniają się krzyżówkami i je rozwiązują.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Zaproponuj inne materiały źródłowe do tematu lekcji „Na drodze do zjednoczenia. Kształtowanie się pierwszych ośrodków władzy u progu odzyskania przez Polskę niepodległości”.

Materiały pomocnicze:

• Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.

• Wielka historia Polski, tomy 1‑10; Oficyna Wydawnicza FOGRA, Kraków 2016.

• Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.

• E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011.

• Wybór tekstów źródłowych do wskazanej epoki.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie na podstawie sekcji „Mapa interaktywna” przygotowują prezentację multimedialną będącą podsumowaniem lekcji.