Autorka: Małgorzata Krzeszowska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Konflikty społeczne – przyczyny i skutki

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

I. Człowiek i społeczeństwo.

Uczeń:

7) przedstawia podstawowe metody rozwiązywania konfliktów (mediacja, negocjacje, arbitraż) oraz zalety i wady wskazanych rozwiązań.

Zakres rozszerzony

I. Człowiek w społeczeństwie.

Uczeń:

10) wyjaśnia mechanizm konfliktów międzygrupowych, w tym ich eskalacji.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• definiuje, czym jest konflikt społeczny;

• analizuje przyczyny konfliktu na wybranym przykładzie;

• ocenia skutki konfliktu na wybranym przykładzie.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• studium przypadku;

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń intraktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Podanie tematu i celów zajęć.

2. Praca w grupach metodą burzy mózgów. Uczniowie na tablicy wypisują swoje skojarzenia z pojęciem „konflikt społeczny”. Następnie dzielą się na kilkuosobowe grupy i na podstawie skojarzeń ustalają definicję pojęcia. Zespoły przedstawiają swoje definicje i na drodze głosowania wspólnie wybierają najlepszą. Na koniec porównują stworzoną przez siebie formułę z definicją ze słownika i ustalają podobieństwa i różnice.

Faza realizacyjna

1. Podział zespołu klasowego na sześć grup. Każda z nich opracowuje wskazane różnice, które prowadzą do konfliktów społecznych: kulturowe, wartości, religijne, pokoleniowe, małżeńskie i rodzinne, ekonomiczne. Korzystając z dostępnych źródeł, uczniowie szukają konkretnych przykładów. Reprezentanci grup przedstawiają rezultaty pracy na forum.

2. Praca ze schematami. Zadaniem grup jest przeanalizowanie jednego z przykładów konfliktów, które przedstawiały we wcześniejszym wystąpieniu. Na podstawie schematów uczniowie wskazują negatywne i pozytywne skutki wybranego problemu. Po wyznaczonym czasie następuje omówienie na forum.

3. Zmiana grup. Każdy zespół zapoznaje się z przypadkiem konfliktu (materiały pomocnicze) i odpowiada na załączone pytania. Następnie wybrane osoby przedstawiają wyniki pracy poszczególnych grup, ze szczególnym naciskiem na skutki nierozwiązania tego konfliktu.

4. Uczniowie wykonują ćwiczenia 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”. Wspólne omówienie odpowiedzi.

5. Na przykładzie studium przypadku oraz ćwiczeń następuje dyskusja na temat skutków różnych konfliktów. Należy podzielić rozmowę na dwie części: skutki konfliktów rozwiązanych i konfliktów trwających, nierozwiązanych. Na koniec wybrana osoba podsumowuje rozmowę.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie uzupełniają zdanie: „Konflikt jest jak…, ponieważ…”.

2. Nauczyciel ocenia pracę grup i przekazuje informację zwrotną.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia.

Materiały pomocnicze:

Neal Shusterman, Podzieleni, tłum. Łukasz Dunajski, t. 1, Słupsk 2012.

Zbigniew Wojtasiński, Konflikt w pracy? Te narzędzia psyhologiczne pomogą, focus.pl.

Maria Janas, Przyczyny konfliktu w Syrii, „Znak”, 06/2012, nr 685.

Agnieszka Stępniak‑Łuczywek, Przyczyny konfliktów między rodzicami a dorastającą młodzieżą, szkola.garbow.pl.

Atak personalny, antymanipulator.warecki.pl.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, isap.sejm.gov.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Schematy mogą posłużyć uczniom jako inspiracja do przygotowania scen dramowych dotyczących wybranych konfliktów.