Dla nauczyciela

Scenariusz zajęć

Autor: Marcin Sz. Małecki, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Wydobycie soli kamiennej

Grupa odbiorcza: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa

Zakres podstawowy

VII. Systematyka związków nieorganicznych. Uczeń:

7) projektuje i przeprowadza doświadczenia pozwalające otrzymać różnymi metodami: wodorotlenki, kwasy i sole; pisze odpowiednie równania reakcji.

Zakres rozszerzony

VII. Systematyka związków nieorganicznych. Uczeń:

7) projektuje i przeprowadza doświadczenia pozwalające otrzymać różnymi metodami: wodorotlenki, kwasy i sole; pisze odpowiednie równania reakcji.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • porównuje metody wydobycia soli kamiennej w kopalniach;

  • opisuje proces wydobycia soli kamiennej;

  • oblicza stężenia procentowe solanki w różnych warunkach.

Strategie nauczania:

  • asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

  • burza mózgów;

  • dyskusja dydaktyczna;

  • analiza materiału źródłowego;

  • ćwiczenia uczniowskie;

  • film edukacyjny;

  • technika gadająca ściana;

  • technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

  • praca zbiorowa;

  • praca w grupach;

  • praca w parach;

  • praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami z dostępem do Internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑podręczniku;

  • rzutnik multimedialny;

  • tablica interaktywna/tablica i kreda/marker.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

  1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wyświetla okładkę e‑materiału i zadaje uczniom pytanie: Gdzie zostało zrobione to zdjęcie? Następnie wyjaśnia, że jest to kopalnia soli w Wieliczce. Prowadzący może również wyświetlić stronę internetową kopalni soli w Wieliczce celem odbycia wirtualnego spaceru.

  2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Burza mózgów wokół zastosowania chlorku sodu.

  3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej film edukacyjny, który przedstawia sposoby wydobycia soli, porusza aspekt historyczny oraz przedstawia dwie najważniejsze kopalnie soli w Polsce: kopalnię w Wieliczce i Bochni. Zadaniem uczniów jest ułożenie pytań do treści filmu, które będą zadawać sobie nawzajem po projekcji i jednocześnie udzielać odpowiedzi. Pozostała część klasy i nauczyciel weryfikują poprawność merytoryczną wypowiedzi kolegów i koleżanek.

  2. Prowadzący zajęcia dzieli losowo uczniów na grupy, rozdaje arkusze papieru A2/A3, mazaki. Zadaniem uczniów jest wyartykułowanie podobieństw i różnic w procesie wydobycia soli metodami mokrą i suchą. Po wyznaczonym czasie liderzy grup omawiają efekty pracy na forum klasy z wykorzystaniem techniki gadająca ściana.

  3. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów, zadając przykładowe pytania: na czym polega metoda sucha wydobywania soli? Na czym polega metoda mokra pozyskiwania soli? Co to jest solanka? Na czym polega proces ługowania?

  2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio:

  • Przypomniałem/łam sobie, że...

  • Co było dla mnie łatwe...

  • Czego się nauczyłam/łem...

  • Co sprawiało mi trudność...

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film edukacyjny może być wykorzystany w trakcie lekcji oraz jako pomoc przy odrabianiu zadania domowego. Pomoże również utrwalić podczas powtórzenia zdobytą wiedzę i uzupełnić luki dla uczniów nieobecnych na lekcji.

Materiały pomocnicze:

  1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

  • Na czym polega metoda sucha wydobywania soli?

  • Na czym polega metoda mokra pozyskiwania soli?

  • Co to jest solanka?

  • Na czym polega proces ługowania?

  1. Arkusze papieru A2/A3, mazaki, masa wielokrotnego użytku.

Sprawdź się