Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Zmiany wielkości pogłowia wybranych zwierząt w Polsce na przestrzeni lat
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa III
PODSTAWA PROGRAMOWA
XV. Społeczeństwo i gospodarka Polski: rozmieszczenie ludności i struktura demograficzna, saldo migracji, struktura zatrudnienia i bezrobocie, urbanizacja i sieć osadnicza, warunki rozwoju rolnictwa, restrukturyzacja przemysłu, sieć transportowa, atrakcyjność turystyczna.
Uczeń:
7. wskazuje obszary o najkorzystniejszych warunkach dla rozwoju rolnictwa oraz analizuje wpływ czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych na możliwości przemian strukturalnych w rolnictwie Polski.
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne
Uczeń:
nazywa grupy zootechniczne wybranych gatunków zwierząt gospodarskich,
określa tendencje zmian pogłowia wybranych zwierząt gospodarskich w Polsce na przestrzeni lat,
wyjaśnia przyczyny zmian wielkości pogłowia wybranych zwierząt gospodarskich w Polsce,
wskazuje wzajemne zależności między zmianami wielkości pogłowia wybranych zwierząt gospodarskich w Polsce,
porównuje strukturę produkcji zwierzęcej w Polsce i łączy ją ze zmianami w pogłowiu zwierząt gospodarskich.
Strategie: konektywizm
Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, JIGSAW
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca w parach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze:
Bibliografia:
Bański J., Geografia rolnictwa Polski, PWE, Warszawa 2007.
Rudnicki R., Rolnictwo Polski - studium statystyczno‑przestrzenne, Wyd. UMK, Toruń 2016.
Netografia (dostęp: 10.04.2020)
BDL GUS: bdl.stat.gov.pl/BDL/start
FAOStat: fao.org/faostat/en/#data/QL
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy, sprawdzenie obecności).
Sprawdzenie zadania domowego.
Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat głównych zwierząt gospodarskich.
Przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel inicjuje dyskusję klasową na temat grup zootechnicznych wybranych gatunków zwierząt. W tym celu posługuje się wyświetlonym na ekranie fragmentem bloku tekstowego niniejszego e‑materiału.
Po tym zadaniu nauczyciel prosi, żeby uczniowie w parach wykonali polecenie 1 z bloku tekstowego e‑materiału. Chętni uczniowie przedstawiają wyniki swojej pracy i dyskutują między sobą na ten temat.
Następnie nauczyciel dzieli uczniów na sześć grup. Każda z grup dostaje od nauczyciela kartkę z zagadnieniem do opracowania. Jeżeli lekcja nie odbywa się w pracowni komputerowej, wówczas uczniowie powinni mieć do dyspozycji tablety lub smartfony, na których będą mogli zapoznać się z multimedium bazowym niniejszego e‑materiału. Zagadnienia dla grup (po jednym dla każdej):
Zmiany pogłowia bydła w Polsce i ich przyczyny.
Zmiany pogłowia trzody chlewnej w Polsce i ich przyczyny.
Zmiany pogłowia drobiu w Polsce i ich przyczyny.
Zmiany pogłowia koni w Polsce i ich przyczyny.
Zmiany pogłowia owiec w Polsce i ich przyczyny.
Zmiany pogłowia kóz w Polsce i ich przyczyny.
Uwaga! Ważne jest, żeby liczebność grup była taka sama. W ten sposób możliwe będzie wykonanie kolejno etapu pracy. W przypadku klas o mniejszej liczbie uczniów problem ten można rozwiązać poprzez przydzielenie jednej z grup dwóch krótszych zagadnień do przygotowania (np. dotyczących pogłowia owiec i kóz).
Po zakończonej pracy nauczyciel tworzy nowe grupy w taki sposób, żeby w nowej grupie znalazła się przynajmniej jedna osoba z każdej z pierwotnych grup. Nowe grupy siadają w wyznaczonym przez nauczyciela miejscu.
Zadaniem uczniów w nowo utworzonych grupach jest przekazanie swojej wiedzy, czyli tego, co ustalili w poprzednich grupach, swoim kolegom i koleżankom. Ich zadaniem jest tak naprawdę nauczyć pozostałych członków swojej nowej grupy danego fragmentu materiału.
Po zakończonym zadaniu uczniowie wracają do pierwotnych zespołów i wymieniają się zdobytymi informacjami.
W następnej kolejności nauczyciel rozpoczyna dyskusję nad zdobytymi w grupie informacjami. Nauczyciel prosi uczniów o przedstawienie informacji pozyskanych w trakcie pracy zespołowej.
Następnie nauczyciel rozpoczyna dyskusję na temat wzajemnych związków między zmianami pogłowia wybranych zwierząt gospodarskich, a także zależnością między dynamiką pogłowia zwierząt i produktami pochodzenia zwierzęcego i zależności miedzy zmianami pogłowia wybranych zwierząt gospodarskich a produktami pochodzenia zwierzęcego. W tym celu nauczyciel prezentuje odpowiednie fragmenty bloku tekstowego e‑materiału.
Uczniowie wykonują w parach polecenie 2 z bloku tekstowego, po czym przedstawiają na forum klasy swoje propozycje odpowiedzi.
Nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują je.
Faza podsumowująca
Nauczyciel wyświetla na ekranie multimedium bazowe i krótko przypomina najważniejsze informacje. Zadaje w tym czasie krótkie pytania podsumowujące, na które odpowiadają chętni uczniowie.
Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.
Praca domowa:
Sporządzenie w zeszytach przedmiotowych krótkiej notatki z lekcji (na przykład w formie mapy myśli).
Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learning).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Multimedium bazowe może posłużyć zarówno w trakcie lekcji (w fazie realizacyjnej i podsumowującej), jak i przed lekcją (do strategii odwróconej klasy) oraz po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości). Może także znaleźć swoje zastosowanie na lekcji powtórzeniowej, a także na innych lekcjach z zakresu geografii rolnictwa Polski.