Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Poszukiwanie i opracowywanie bibliografii. Tworzenie ramowego planu pracy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Cele kształcenia – wymagania ogólne
IV. Samokształcenie.
6. Umacnianie postawy poszanowania dla cudzej własności intelektualnej.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
1) formułuje tezy i argumenty w wypowiedzi ustnej i pisemnej przy użyciu odpowiednich konstrukcji składniowych;
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
8) tworzy plan kompozycyjny i dekompozycyjny tekstów o charakterze argumentacyjnym;
10) w interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym własnego doświadczenia, przeprowadza logiczny wywód służący uprawomocnieniu formułowanych sądów;
IV. Samokształcenie.
4. sporządza bibliografię i przypis bibliograficzny, także źródeł elektronicznych;
5. dokonuje krytycznej selekcji źródeł;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • pozna źródła informacji na temat bibliografii i kolejne etapy jej opracowywania, szukając materiałów na temat wartości ludzkiego życia w oparciu o esej Miłosza Zniewolony umysł;

  • nauczy się tworzyć ramowy plan pracy;

  • dowie się, jak łączyć różne informacje w obrębie jednego opracowania, by stworzyć zwartą notatkę z samodzielnie wykonanych omówień tekstów źródłowych;

  • dokona analizy sposobów współczesnej percepcji dzieła Miłosza.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • burza mózgów.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel ustala z uczniami podział na grupy. Następnie uczniowie w zespołach wybierają tekst, do którego podczas zajęć będą przygotowywać ramowy plan pracy. Zbierają literaturę na dany temat, informacje o autorze, tworzą wstępne notatki.

  2. Zajęcia dotyczące tego tematu mogą trwać dwie godziny lekcyjne.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel pyta uczniów, czym jest bibliografia i w jaki sposób się ją sporządza. Po uzyskaniu pierwszych odpowiedzi uczniowie zapoznają się z tekstem w sekcji „Przeczytaj”, aby uzupełnić swoją wiedzę.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie zapoznają się z audiobookiem i w parach wyjaśniają, w jaki sposób można czytać Zniewolony umysł Miłosza współcześnie. Następnie odnoszą się do perspektywy zagranicznych czytelników Zniewolonego umysłu i zapisują wnioski.

  2. Nauczyciel wyświetla na dużym ekranie schemat i głośno go omawia. Następnie dzieli klasę na kilkuosobowe grupy (zgodnie z ustaleniami przed lekcją), których zadaniem jest przygotowanie (zgodnie z poszczególnymi elementami schematu) ramowego planu pracy nad wybranym przez uczniów tekstem. Zespoły korzystają podczas pracy z przyniesionych materiałów, mogą również korzystać ze źródeł online.
    Prowadzący zajęcia wyjaśnia kwestie zapisu bibliografii. Informuje, że bibliografia musi mieć jednolitą konstrukcję (interpunkcja, kolejność elementów) i podaje kilka przykładów, zwracając uwagę, że nie jest to jedyna możliwość (jest ich wiele):
    W.J. Harrington, Klucz do Biblii, przeł. J. Marzęcki, Warszawa 2002, s. 29,
    E. Branigan, Schemat fabularny, przeł. J. Ostaszewski, [w:] Kognitywna teoria filmu. Antologia przekładów, red. J. Ostaszewski, Kraków 1999, s. 115.
    J. Habermas, Prawo międzynarodowe – jego przyszłość i przeszłość, przeł. A. Kopacki, „Przegląd Polityczny” 2003 nr 62/63, s. 148.
    hasło: plagiat, [w:] Słownik terminów literackich, (red.) J. Sławiński, Wrocław‑Warszawa‑Kraków 2000, s. 389.
    Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie uczniowie przedstawiają wyniki prac grupy.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Audiobook”. Chętna osoba przedstawia rozwiązania.

  2. Nauczyciel podsumowuje lekcję – podkreśla znaczenie tworzenia opisu bibliograficznego.

Praca domowa:

  1. Zredaguj tekst argumentacyjny na wybrany przez siebie temat. Sporządź opis bibliograficzny.

Materiały pomocnicze:

  • M. Antczak, A. Nowacka, Przypisy, powołania, bibliografia załącznikowa. Jak tworzyć i stosować. Podręcznik, Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2009.

  • Barbara Osuchowska, Poradnik autora, tłumacza i redaktora, Warszawa 2005.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Schemat” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.

Audiobook