Autor: Joanna Kalinowska

Przedmiot: Historia

Temat: Początki cywilizacji egipskiej. Religia starożytnego Egiptu

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• określa geograficzne uwarunkowania cywilizacji egipskiej;

• opisuje organizację państwa i strukturę społeczeństwa egipskiego;

• charakteryzuje wierzenia starożytnych Egipcjan i rolę mumifikacji;

• omawia najważniejsze osiągnięcia kulturowe starożytnych Egipcjan.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Początki cywilizacji egipskiej. Religia starożytnego Egiptu”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Film + Sprawdź się” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć, omówienie planowanego przebiegu lekcji.

2. Raport z przygotowań. Zalogowany na platformie nauczyciel, przy użyciu raportu, kontroluje przygotowanie uczniów do lekcji: weryfikuje, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca, aby uczniowie w parach opracowali mapy myśli związane z tematem. Wybrana osoba z danej pary przedstawia przygotowane propozycje, a ochotnik zapisuje je na tablicy. Pozostali uczniowie się do nich odnoszą i uzupełniają je o swoje propozycje.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Jeżeli przygotowanie uczniów do lekcji jest niewystarczające, nauczyciel prosi o indywidualne zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczestnik zajęć podczas cichego czytania wynotowuje najważniejsze kwestie poruszone w tekście. Następnie wybrani uczniowie odczytują na głos swoje notatki.

2. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz nagrania w sekcji „Film + Sprawdź się” układają w dwójkach pytania do quizu dla innych par. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na ilość poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską parę, np. ocenami z aktywności.

3. Praca z pierwszym multimedium („Film edukacyjny”). Uczniowie zapoznają się z filmem. Każdy uczeń pracuje indywidualnie, samodzielnie przygotowując odpowiedzi do poleceń dołączonych do nagrania (np. wyjaśnia znaczenie papirusu dla cywilizacji egipskiej). Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wybrani lub chętni uczniowie odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

2. Prowadzący omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, oceniając ją słownie.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 2, 3 i 5 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

2. (Dla uczniów chętnych) Wykonaj ćwiczenie 6: Narysuj siebie i klasę w stylu egipskiego artysty.

Materiały pomocnicze:

Ćwiek A., Hieroglify egipskie. Mowa bogów, Poznań 2016.

Człowiek Egiptu, red. S. Donadoni, tłum. E. Laskowska‑Kusztel i in., Warszawa 2000.

Faraonowie. Ludzie, bogowie, władcy, red. L. Będkowski, J. Zarembina, Warszawa 2018.

Ikram S., Śmierć i pogrzeb w starożytnym Egipcie, tłum. J. Aksamit, Warszawa 2004.

Kemp B., Starożytny Egipt. Anatomia cywilizacji, tłum. J. Aksamit, Warszawa 2016.

Taterka F., Opowieści znad Nilu. Opowiadania egipskie z okresu Średniego Państwa, Warszawa 2017.

Wilson H., Lud Faraonów, tłum. J. Aksamit, Warszawa 1999.

Wskazówki metodyczne:

Informacje z sekcji „Film edukacyjny” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do pracy uczniów w parach lub mniejszych grupach.