Autor: Paulina Wierzbińska

Temat: Rola obrzędów przejścia w życiu człowieka

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

II. Różnorodność kulturowa. Uczeń:

8) wyjaśnia znaczenie obrzędów przejścia i wykazuje ich obecność w polskiej kulturze współczesnej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje koncepcję dotyczącą obrzędów przejścia autorstwa Arnolda van Gennepa;

• analizuje kwestię konstrukcji czasu w obrzędach przejścia;

• wyjaśnia znaczenie obrzędów przejścia oraz dowodzi ich obecności w kulturze współczesnej w Polsce i na świecie.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• burza mózgów;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i przygotowują teksty kultury dotyczące różnych obrzędów przejścia.

Faza wstępna:

1. Dyskusja wprowadzająca na temat tego, w jakich obrzędach przejścia uczniowie już uczestniczyli, a jakie jeszcze ich czekają.

2. Przedstawienie tematu „Rola obrzędów przejścia w życiu człowieka” i celów zajęć.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie na podstawie własnej wiedzy przygotowują mapę pojęć do zagadnień poruszonych w sekcji „Przeczytaj”. Przedstawiają swoje propozycje w trakcie burzy mózgów. Wybrana osoba zapisuje je na tablicy. Po fazie twórczej następuje weryfikacja pomysłów i powstaje ostateczna wersja mapy.

2. Podział na cztery lub pięć grup. Każdy zespół przygotowuje krótką prezentację dot. rytuału przejścia przedstawionego w wybranym tekście kultury. Grupy przedstawiają rezultaty swojej pracy na forum.

3. Praca w parach – wykonanie ćwiczeń interaktywnych wskazanych przez nauczyciela. Wspólne omówienie odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Praca z audiobookiem. Po zapoznaniu się z materiałem dyskusja na temat tego, ile wspólnego mają ze sobą rytuały plemienne i bale debiutantek. Po wymianie opinii chętne osoby formułują wnioski.

Praca domowa:

1. Odpowiedz pisemnie na pytanie zamieszczone pod audiobookiem.

Materiały dodatowe

• Radosław Tomalski, O pojęciach sacrum i profanum, gazeta.us.edu.pl.

• Sylwia Jaskulska, Współczesne rytuały przejścia z dzieciństwa do dorosłości: baśń o Śpiącej Królewnie, [w:] Adam Grabowski, Magdalena Zaorska, Bajka, baśń, legenda i mit w naukowych opracowaniach, Olsztyn 2016.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Audiobook może być inspiracją do przygotowania przez uczniów prezentacji multimedialnej na temat rytuałów przejścia w wybranej grupie społecznej.