Autor: Paulina Król

Temat: Prawda uczuć, maska ironii

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• zna wybranych przedstawicieli pokolenia Kolumbów;

• analizuje wybrane utwory Mirona Białoszewskiego i Wisławy Szymborskiej;

• analizuje rolę dystansu i ironii w poezji polskiej tworzonej po roku 1945;

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem e‑podręcznika;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• praca z tekstem;

• burza mózgów.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał: „Prawda uczuć, maska ironii” i prosi ich o zapoznanie się z materiałem w sekcji „Przeczytaj”.

2. Nauczyciel prosi trzech uczniów o wspólne przygotowanie prezentacji „Pokolenie Kolumbów”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla sekcję „Wprowadzenie” i odczytuje cele ucznia. Uczniowie samodzielnie czytają treść wprowadzenia i na głos omawiają kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel rozpoczyna krótką rozmowę na podstawie tekstu: „Trzy pokolenia poetów” w sekcji „Przeczytaj”.

3. Prezentacja uczniów. Zgłoszeni przed lekcją uczniowie przedstawiają prezentację „Pokolenie Kolumbów”. Reszta uczniów zapisuje notatki.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie przystępują do burzy mózgów: Co przyniosła odwilż?. Uczniowie wraz z nauczycielem dyskutują na podany temat. Nauczyciel dopowiada informacje i komentuje.

2. Uczniowie dzielą się na dwie grupy. Każda z nich opracowuje podrozdziały: grupa 1: Twórczość Mirona Białoszewskiego; grupa 2: Twórczość Wisławy Szymborskiej. Zespoły odpowiadają na pytania:
   – Jakie były okoliczności powstania utworów?
   – Jaki wpływ na powstanie utworów ma biografia autora?
   – Do jakiego nurtu literackiego należą utwory? Co o tym świadczy? Uczniowie przedstawiają odpowiedzi na podane pytania. Nauczyciel analizuje je i komentuje.

3. Uczniowie wyświetlają sekcję „Animacja” i tworzą cztery grupy. Nauczyciel wyznacza każdej grupie polecenia: 1‑4. Po umówionym czasie następuje prezentacja. Uczniowie dopowiadają. Nauczyciel dokonuje analizy prac uczniów.

4. Uczniowie w parach rozwiązują ćwiczenia 1‑5 z sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel sprawdza odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla sekcję „Animacja”. Prosi uczniów o przygotowanie odpowiedzi do polecenia 5.

2. Uczniowie omawiają zdobyte umiejętności. Analizują, czego dotyczyła lekcja.

Praca domowa:

1. Uczniowie czytają tekst do ćwiczeń 6‑9 z sekcji „Sprawdź się” i rozwiązują zadania.

Materiały pomocnicze:

• George Lakoff, Mark Johnson, Metafory w naszym życiu, Warszawa 2010.

• E. Miodońska‑Brookes, A. Kulawik, M. Tatara, Zarys poetyki, Warszawa 1974.

• Bożena Chrząstowska, Autor - dzieło - poetyka. Problemy interpretacji w szkole, w: Metodyka literatury, tom 2, wybór i oprac. J. Pachecka, A. Piątkowska, K. Sałkiewicz, Warszawa 2002.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Film” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.