Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Rywalizacja hiszpańsko‑angielska

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia przyczyny nasilania się konfliktu hiszpańsko‑angielskiego w drugiej połowie XVI w.

• tłumaczy, dlaczego kolonialne zapędy Anglii niepokoiły Hiszpanów.

• opisuje przebieg wyprawy Wielkiej Armady w 1588 r. i wyjaśnia przyczyny jej klęski.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza).

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć oraz wspólne z uczniami ustalenie kryteriów sukcesu (w postaci pytań do tematu zajęć, na które uczniowie chcieliby uzyskać odpowiedzi).

2. Dyskusja wprowadzająca. Uczniowie interpretują ilustrację okładkową, wskazując na jej powiązania z tematem i celami lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Praca w grupach z treścią e‑materiału. Każda z nich opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”:

• Grupa 1 i 5 – Stosunki hiszpańsko‑angielskie w pierwszej połowie XVI w.

• Grupa 2 i 6 - Przyjacielskie relacje - do czasu oraz Anglia włącza się do rywalizacji kolonialnej

• Grupa 3 i 7 - Wybuch wojny angielsko‑hiszpańskiej

• Grupa 4 i 8 - Zagłada Wielkiej Armady

Po zakończeniu pracy przedstawiciele zespołów prezentują przydzielone zagadnienie. Pozostali uczniowie sporządzają notatki, mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

2. Praca z multimedium („Animacja”). Uczniowie zapoznają się z animacją i wykonują w parach polecenie nr 2, wskazując kluczowe według nich momenty wyprawy Wielkiej Armady. Wybrana dwójka uczniowska przedstawia swoję propozycje wraz z uzasadnieniem, pozostali uczniowie mogą dopowiadać istotne według nich informacje.

3. Nauczyciel prosi, aby uczniowie wrócili do wcześniejszych grup i w nich wykonali polecenie nr 3 : „Historyk angielski George Trevelyan w swojej Historii Anglii tak podsumował różnice w stylu walki floty angielskiej i hiszpańskiej: „Dla sir Francisa Drake’a okręt wojenny był pływającą baterią, dla księcia Mediny‑Sidonii była to platforma służąca do wprowadzania do akcji szermierzy i muszkieterów… Nie żołnierz pokładowy, tylko ogień całą burtą uczynił Anglię panią mórz”. Czy zgadzasz się z tą opinią? Uzasadnij swoje stanowisko”. Uczniowie pracują w grupach, następnie wylosowana albo wskazana grupa prezentuję propozycję odpowiedzi. Nauczyciel i reszta klasy mogą się do niej ustosunkować.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Prowadzący zapowiada, że uczniowie będą teraz wykonywać ćwiczenia w części „Sprawdź się”, sprawdzając w ten sposób swoją wiedzę z danej epoki. Uczniowie pozostają w grupach i pracują razem w ustalonych zespołach, nauczyciel określa czas na realizację ćwiczeń od 1 do 4. Po ustalonym czasie wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

Faza podsumowująca:

1. Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się” oraz „Animacja”.

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

3. Nauczyciel omawia przebieg lekcji oraz ocenia pracę uczniowskich grup.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

Konstam A, Wielka Armada. Wyprawa przeciw Anglii, tłum. N. Łajszczak, Poznań 2009

Mikulski K., Wijaczka J., Historia powszechna. Wiek XVI‑XVIII, Warszawa 2012

Wójcik Z., Historia powszechna XVI‑XVII w., wyd. XII, Warszawa 2012

Wyczański A., Historia powszechna. Wiek XVI, Warszawa 1987

Leśniewski S., Klęska Niezwyciężonej Armady 1588, „Mówią Wieki” 1/2006

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Animacja”, aby przygotować się do późniejszej pracy.