Dla nauczyciela
Autor: Joanna Kalinowska
Przedmiot: Historia
Temat: Jaki jest współczesny islam?
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
opisuje najważniejsze zasady islamu;
wyjaśnia, na jakie odłamy dzieli się islam i jakie są różnice między nimi;
wskazuje, które rejony świata zamieszkują wyznawcy islamu;
omawia przyczyny konfliktów międzykulturowych i wymienia możliwe sposoby ich zażegnania.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
analiza materiału źródłowego (porównawcza);
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel prosi uczniów, aby przypomnieli sobie genezę powstania islamu.
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla temat zajęć i cele lekcji, krótko omawia planowany przebieg zajęć.
Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania związane z tematem lekcji. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem zajęć? Będą to obowiązujące uczniów kryteria sukcesu.
Prowadzący poleca, aby wybrana osoba przedstawiła genezę islamu; w razie potrzeby uzupełnia wypowiedź ucznia.
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu. Wybrana osoba zbiera pytania do urny. Nauczyciel dzieli uczniów na pięcioosobowe grupy, które losują pytania z puli i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.
Praca z multimedium („Film edukacyjny”). Nauczyciel czyta polecenie 2: „Wyjaśnij, na czym polegają różnice w podejściu do religii pomiędzy muzułmaninem żyjącym w kraju arabskim, a tym mieszkającym w Europie” i poleca uczniom, aby wykonali je w parach. Odtwarza film. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie 3: wskazują czynniki, które sprzyjają radykalizacji środowisk muzułmańskich w Europie.
Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia interaktywne 1–3 z sekcji „Sprawdź się”: analizują fotografie i wskazują poprawne odpowiedzi. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.
Uczniowie wykonują w cztero- lub pięcioosobowych grupach ćwiczenia 4 i 5, następnie wylosowana grupa prezentuje swoje rozwiązania na forum. Pozostałe grupy komentują i uzupełniają informacje.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z wykonaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”.
Nauczyciel omawia przebieg zajęć i pracę uczniów.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.
Materiały pomocnicze:
J. Bielawski, Islam, Warszawa 1980.
J. Danecki, Podstawowe wiadomości o islamie, t. 1−2, Warszawa 1998.
N. Göle, Muzułmanie w Europie. Dzisiejsze kontrowersje wokół islamu, tłum. M. Ochab, Kraków 2016.
F. Halliday, Islam i mit konfrontacji, tłum. R. Piotrowski, Warszawa 2002.
Oblicza współczesnego islamu, red. Ewa Machut‑Machecka, Warszawa 2003.
E. Sivan, Radykalny islam, tłum. A. Kosior, Kraków 2005.
Wskazówki metodyczne:
Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Film edukacyjny”, aby przygotować się do późniejszej pracy.