Autor: Joanna Kalinowska

Przedmiot: Historia

Temat: Jaki jest współczesny islam?

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje najważniejsze zasady islamu;

• wyjaśnia, na jakie odłamy dzieli się islam i jakie są różnice między nimi;

• wskazuje, które rejony świata zamieszkują wyznawcy islamu;

• omawia przyczyny konfliktów międzykulturowych i wymienia możliwe sposoby ich zażegnania.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Nauczyciel prosi uczniów, aby przypomnieli sobie genezę powstania islamu.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla temat zajęć i cele lekcji, krótko omawia planowany przebieg zajęć.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania związane z tematem lekcji. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem zajęć? Będą to obowiązujące uczniów kryteria sukcesu.

3. Prowadzący poleca, aby wybrana osoba przedstawiła genezę islamu; w razie potrzeby uzupełnia wypowiedź ucznia.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu. Wybrana osoba zbiera pytania do urny. Nauczyciel dzieli uczniów na pięcioosobowe grupy, które losują pytania z puli i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.

2. Praca z multimedium („Film edukacyjny”). Nauczyciel czyta polecenie 2: „Wyjaśnij, na czym polegają różnice w podejściu do religii pomiędzy muzułmaninem żyjącym w kraju arabskim, a tym mieszkającym w Europie” i poleca uczniom, aby wykonali je w parach. Odtwarza film. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie 3: wskazują czynniki, które sprzyjają radykalizacji środowisk muzułmańskich w Europie.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia interaktywne 1–3 z sekcji „Sprawdź się”: analizują fotografie i wskazują poprawne odpowiedzi. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

4. Uczniowie wykonują w cztero- lub pięcioosobowych grupach ćwiczenia 4 i 5, następnie wylosowana grupa prezentuje swoje rozwiązania na forum. Pozostałe grupy komentują i uzupełniają informacje.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z wykonaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć i pracę uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

J. Bielawski, Islam, Warszawa 1980.

J. Danecki, Podstawowe wiadomości o islamie, t. 1−2, Warszawa 1998.

N. Göle, Muzułmanie w Europie. Dzisiejsze kontrowersje wokół islamu, tłum. M. Ochab, Kraków 2016.

F. Halliday, Islam i mit konfrontacji, tłum. R. Piotrowski, Warszawa 2002.

Oblicza współczesnego islamu, red. Ewa Machut‑Machecka, Warszawa 2003.

E. Sivan, Radykalny islam, tłum. A. Kosior, Kraków 2005.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Film edukacyjny”, aby przygotować się do późniejszej pracy.