Autor: Justyna Szymańska

Temat: Thomas Hobbes „Lewiatan” – analiza tekstu filozoficznego

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

3) przedstawia najważniejsze teorie genezy państwa (Arystotelesa, teistyczna, umowy społecznej, podboju, marksistowska).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje tekst filozoficzny Thomasa Hobbesa;

• dokonuje selekcji i hierarchizacji informacji pozyskanych z materiału źródłowego;

• przedstawia wnioski z analizy materiału.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• metoda akwarium;

• analiza materiału źródłowego.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Klasa zostaje podzielona na kilka grup. Każda z nich opracowuje przydzielone zagadnienie na podstawie e‑materiału i innych dostępnych źródeł:

• grupa I – Umowa społeczna: poglądy Hobbesa, Locke'a i Milla (prezentacja multimedialna);

• grupa II – Analiza formalna fragmentów Lewiatana Th. Hobbesa (argumenty do dyskusji);

• grupa III – Analiza znaczeniowa fragmentów Lewiatana T. Hobbesa (cytaty i ich wyjaśnienie).

Faza wstępna:

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Uczniowie zapoznają się z pytaniami zawartymi w sekcji „Przeczytaj”, wspólnie słuchają audiobooka z fragmentami tekstu T. Hobbesa i robią notatki.

3. Chętne/wybrane osoby udzielają odpowiedzi na pytania. Pozostali uczniowie je weryfikują i uzupełniają.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie prowadzą dyskusję metodą akwarium na temat analizy formalnej tekstu źródłowego. Grupa II zajmuje miejsca w wewnętrznym kręgu i przedstawia przygotowane wcześniej argumenty. Pozostali uczniowie zajmują miejsca na zewnątrz, przysłuchują się dyskusji, zwracają uwagę na sposób jej prowadzenia, robią notatki.

2. Po zakończeniu dyskusji osoby z zewnętrznego kręgu oceniają trafność argumentów i sposób prowadzenia dyskusji.

3. Następnie cały zespół zapoznaje się z prezentacją multimedialną i weryfikuje analizę formalną dokonaną w czasie dyskusji.

4. Grupa III przedstawia analizę znaczeniową tekstu T. Hobbesa. Pozostali uczniowie sporządzają notatki. Mogą też zadawać pytania i prosić o wyjaśnienia prelegentów.

5. Grupa I przedstawia prezentację na temat poglądów T. Hobbesa, J. Locke'a i J.S. Milla.

6. Dyskusja na temat różnic w poglądach myślicieli dotyczących umowy społecznej. Chętne/wybrane osoby dokonują podsumowania.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie w celu weryfikacji zrozumienia tekstu T. Hobbesa wykonują ćwiczenia interaktywne z sekcji „Sprawdź się”.

Praca domowa:

1. Przygotuj kilka pytań dotyczących poruszanych na zajęciach zagadnień, których możesz się spodziewać na kartkówce.

Materiały pomocnicze:

• Słownik myśli społeczno‑politycznej, praca zbiorowa, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2007.

• J. Bryła, Z. Czachór, W. Malendowski, Leksykon współczesnych międzynarodowych stosunków politycznych, Wrocław 2016.

• A. Antoszewski, R. Herbut, Leksykon politologii, Wrocław 2002.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium z sekcji „Prezentacja multimedialna” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.