SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Scenariusze kolizji płyt tektonicznych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

1. wyjaśnia związek budowy wnętrza Ziemi z ruchem płyt litosfery i jego wpływ na genezę procesów endogenicznych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia możliwe scenariusze wynikające z kolizji płyt tektonicznych,

• wyjaśnia konsekwencje tych ruchów na przykładach,

• przewiduje konsekwencje poznanych scenariuszy kolizji płyt tektonicznych w przyszłości geologicznej.

Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, mapa mentalna, metody operatywne (praca z mapą, z tekstem e‑materiału i z symulacją interaktywną)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, atlasy geograficzne, ścienna mapa fizyczna świata, arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze

M. Książkiewicz, Geologia dynamiczna, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1979.

W. Mizerski, Kontynenty w ruchu, Iskry, Warszawa 1986.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie płyt litosfery – uczniowie, korzystając z mapy w atlasie (Geologia – tektonika), nazywają i wskazują na mapie fizycznej świata poszczególne płyty litosfery (można wykorzystać mapę płyt litosfery zamieszczoną na początku tekstu e‑materiału).

• Przypomnienie granic zbieżnych i rozbieżnych płyt litosfery – nazwanie procesów i zjawisk zachodzących w strefach subdukcji i spreadingu.

• Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, prosi ich o zapoznanie się z symulacją interaktywną zawartą w e‑materiale.

• Uczniowie w grupach przygotowują odpowiedzi do poleceń zawartych w tej części e‑materiału – omówienie odpowiedzi na forum klasy.

• Podczas omawiania wykorzystanie tekstu e‑materiału oraz zawartych w nim map przedstawiających konkretne przykłady kolizji płyt tektonicznych.

• Następnie uczniowie otrzymują zadanie opracowania mapy mentalnej jako odpowiedzi na problem: W których regionach świata przewiduje się największe zmiany związane z ruchem płyt tektonicznych? Oceń te zmiany. (polecenie 2. w części Przeczytaj).

• Uczniowie, korzystając z e‑materiału, własnej wiedzy i np. podręcznika, dyskutują w grupie, wybierają regiony świata, w których (według nich) zajdą największe zmiany związane z ruchem płyt tektonicznych (zmiany mają dotyczyć całego środowiska geograficznego).

• Uczniowie w grupach tworzą mapy mentalne i przygotowują ocenę przewidywanych zmian.

• Po upływie określonego przez nauczyciela czasu przedstawiciele grup prezentują mapy myśli, oceniają zmiany.

• Po wszystkich prezentacjach możliwa dyskusja na forum klasy na temat wybranych przez uczniów zmian i ich oceny.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel wprowadza uczniów do ćwiczeń w e‑materiale – w zależności od tempa pracy uczniowie indywidualnie wykonują kilka wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń.

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie w pracę na lekcji.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami: co było ciekawe, łatwe/trudne, gdzie mogą wykorzystać poznane informacje itp.

Praca domowa

• Korzystając z e‑materiału i innych dostępnych źródeł informacji, przedstaw skutki, jakie dla środowiska przyrodniczego obecnego obszaru Polski może przynieść (np. za 50 milionów lat) ruch płyt tektonicznych.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Symulację interaktywną można wykorzystać w trakcie lekcji z zakresu podstawowego dotyczącej wyjaśniania przebiegu głównych procesów wewnętrznych prowadzących do urozmaicenia powierzchni Ziemi (V. 2). Symulację można wykorzystać także na lekcji z zakresu rozszerzonego dotyczącej wpływu procesów geologicznych na powstanie struktur tektonicznych (V. 9).