Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Czynniki sprzyjające powstaniu społeczeństwa obywatelskiego. Emancypacja.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VI. Społeczeństwo obywatelskie i kultura polityczna.

Uczeń:

1) przedstawia idee społeczeństwa obywatelskiego i charakteryzuje jego rozwój w XX‑wiecznym państwie polskim.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje cechy społeczeństwa obywatelskiego i partycypacji obywatelskiej;

• ocenia znaczenie równouprawnienie prawnego dla budowy zaufania w relacjach społecznych;

• wskazuje na zmiany w rozwiązaniach prawnych określających pozycję kobiet w społeczeństwie;

• analizuje wpływ ruchów społecznych na zmiany w prawie.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• prezentacja multimedialna;

• dyskusja za i przeciw.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

1. Na poprzedniej lekcji uczniowie proszeni są o przygotowanie informacji na temat pozycji kobiet w społeczeństwach na przestrzeni wieków. Powinni odnieść się do filozofów starożytnych, roli kobiet w systemach religijnych, zmian w prawie świeckim.

Faza wstępna

1. Na początku lekcji uczniowie wykorzystując burzę mózgów, definiują pojęcia: emancypacja, społeczeństwo obywatelskie.

2. Podanie tematu i celów lekcji.

Faza realizacyjna

1. Klasa zostaje podzielona na 5 grup. Każda przygotowuje krótką prezentację na temat:

• pierwsza – pozycja kobiet w filozofii starożytnej i w społeczeństwach starożytnych;

• druga – pozycja kobiet w świetle nauczania Kościoła Katolickiego;

• trzecia – pozycja kobiet w prawie świeckim w XIX w.;

• czwarta – postulaty ruchów feministycznych na przełomie XIX i XX w.;

• piąta – prawa kobiet we współczesnych rozwiązaniach prawnych.

2. Po 10–15 min. grupy łączą prezentacje w całość, tworząc jedną, przedstawiającą zmiany w pozycji społecznej kobiet na przestrzeni wieków. Osoba reprezentująca daną grupę omawia przygotowany fragment.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie proszeni są o ustosunkowanie się do stwierdzenia: „Emancypacja kobiet zwiększyła partycypację obywatelską współczesnych społeczeństw i przyczyniła się do wzmocnienia społeczeństwa obywatelskiego we współczesnych demokracjach”.

2. Klasa rozpoczyna dyskusję, dzieląc się na dwie losowe grupy. Jeden zespół przygotowuje argumenty za, drugi przeciw. Wybrana osoba – arbiter, rozstrzyga, która z grup ją przekonała.

3. Uczniowie w parach rozwiązują ćwiczenia 5–8.

Praca domowa:

1. Wykonanie gry interaktywnej.

Materiały pomocnicze:

Paweł Dybel, Szymon Wróbel, Granice polityczności. Od polityki emancypacji do polityki życia, Warszawa 2008.

Sylviane Agacinski, Polityka płci, Warszawa 2002.

Maciej Uliński, Kobieta i mężczyzna. Dzieje refleksji filozoficzno‑społecznej, Kraków 2000.

Monika Płatek, Historia europejskiego ruchu kobiecego, „Biuletyn Informacyjny Ośrodka Informacji Środowisk Kobiecych”, Warszawa 1998.

Edyta Pietrzak, Wolność, równość i siostrzeństwo, Łódź 2008.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Quiz może zostać wykorzystany jako wstęp do przygotowania prezentacji.