Scenariusz zajęć

Autor: Tadeusz Moroń, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Dlaczego używamy pojęcia „mol”?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

I. Atomy, cząsteczki i stechiometria chemiczna. Uczeń:

1) stosuje pojęcie mola i liczby Avogadra.

Zakres rozszerzony

I. Atomy, cząsteczki i stechiometria chemiczna. Uczeń:

1) stosuje pojęcia: nuklid, izotop, mol i liczba Avogadra.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• definiuje pojęcie mola;

• poprawnie stosuje termin mol do opisu równań reakcji chemicznych.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• film edukacyjny;

• technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do Internetu;

• słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica;

• rzutnik multimedialny;

• pisak/kreda.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje pytanie: „Co to jest mol?”.

2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Burza mózgów – uczniowie dyskutują, gdzie w życiu codziennym spotykają się z wielkościami, które nie są dziesiątkowe.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Analiza tekstu źródłowego w e‑materiale – pojęcie mola. Chętni uczniowie definiują pojęcie mola.

2. Nauczyciel podaje przykłady reakcji chemicznych, chętne osoby podchodzą do tablicy i zapisują równania, uzgadniają stronami oraz podają interpretację molową tych równań. Nauczyciel weryfikuje poprawność merytoryczną zapisu równań oraz interpretacji molowej.

3. Uczniowie analizują ćwiczenie nr 1 w e‑materiale, a następnie je samodzielnie rozwiązują.

4. Uczniowie samodzielnie analizują mapę myśli dotyczącą zastosowania mola w chemii, zawartą w e‑materiale w sekcji „Przeczytaj”. Chętna osoba podaje przykłady zastosowań mola.

5. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej film samouczek. Podczas oglądania filmu zadaniem uczniów będzie ułożenie pytań do filmu, po czym dana osoba zadaje pytanie innemu uczniowi, który odpowiada na nie, a następnie zadaje swoje pytanie innemu koledze itd. Nauczyciel weryfikuje poprawność skonstruowanych pytań i poprawność merytoryczną udzielanych odpowiedzi.

6. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując zadania w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów zadając przykładowe pytania: Jak zdefiniujemy pojęcie mola? Ile wynosi liczba Avogadra? Jakie zastosowanie w chemii ma mol?

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że...

• Co było dla mnie łatwe...

• Czego się nauczyłem/łam...

• Co sprawiało mi trudność...

Praca domowa:

Uczniowie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując zadania z e‑materiału – „Sprawdź się”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film samouczek może być wykorzystany przez uczniów podczas wykonywania zadań w e‑materiale, podczas przygotowywania się do lekcji, czy na sprawdzian.

Materiały pomocnicze:

Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Jak zdefiniujemy pojęcie mola?

• Ile wynosi liczba Avogadra?

• Jakie zastosowanie w chemii ma mol?