Scenariusz

Autor

Learnetic

Temat zajęć

Słuchamy muzyki

Grupa docelowa

Szkoła podstawowa, klasa VI

Ogólny cel kształcenia

Umiejętność krytycznej oceny utworów muzycznych, zaznajomienie uczniów ze zjawiskiem synestezji.

Kształtowane kompetencje kluczowe

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia 18.12.2006r.

w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie

• Porozumiewanie się w języku ojczystym

• Świadomość i ekspresja kulturalna

Cele (szczegółowe) operacyjne

Uczniowie:

rozwijają umiejętność słuchania i analizowania tekstów audiowizualnych;
dyskutują w sposób zrozumiały, tworząc spójne teksty, wykorzystując wyrażenia
dotyczące wrażeń związanych z wysłuchanym utworem, np. byłem pochłonięty, przejmujący, pierwsze dźwięki itp.;
gromadzą słownictwo argumentacyjne, np. według mnie, moim zdaniem;
definiują pojęcia: synestezja, chromestezja;
rozwijają zdolności synestetyczne;
rozpoznają synestezję w utworach literackich.

Metody/techniki kształcenia

metoda asymilacji wiedzy: pokaz filmu, pogadanka, dyskusja
metoda inscenizacyjna: pantomima
metoda praktyczna: ćwiczenia interaktywne
metoda twórcza: projekt plakatu

Formy pracy

grupowa
zbiorowa
indywidualna

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca

Nauczyciel pyta uczniów, czy lubią słuchać muzyki i dlaczego? Czy melodie przywodzą im na myśl skojarzenia, obrazy? Co sobie wyobrażają, słuchając ulubionej piosenki? Nauczyciel informuje uczniów, że podczas lekcji będą zastanawiać się nad tym, czy jest możliwe przedstawienie muzyki za pomocą obrazu.

Faza realizacyjna

Nauczyciel wyświetla film Słuchamy muzyki. Przerywa po słowach: Chciałam rzucić się do radosnego biegu. Uczniowie rozwiązują zadania nr 1 i 2. Odpowiedzi omawiają wspólnie z nauczycielem, a następnie uzupełniają listę z zadania 1 o inne przymiotniki odnoszące się do muzyki (np.: burzliwa, niespokojna, tajemnicza, smutna, przejmująca). Gromadzą też słownictwo oceniające, np.: irytuje, męczy, wprawia w dobry nastrój, porusza, motywuje, ożywia, jestem pochłonięty, itp. Następnie uczniowie ponownie wysłuchują fragmentu Tańca węgierskiego Brahmsa i korzystając ze zgromadzonego słownictwa, opisują usłyszaną muzykę, mówią o swoich wrażeniach, o tym, co sobie wyobrażali słuchając muzyki.
Nauczyciel wyświetla dalszą część filmu. Po zakończonej projekcji omawia zjawisko synestezji i chromestezji, wspomina o wpływie synestezji na wyobraźnię, twórczość, kreatywność. Wymienia znanych synestetyków, np. Beethovena, Nabokova, Teslę. Następnie uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne 3 i 4.
Uwaga, punkty 4, 5 i 6 do wyboru.
Nauczyciel przeprowadza ćwiczenie rozwijające zdolności synestetyczne. Na stronie http://www.naturesoundmap.com/ wybiera i włącza dowolny dźwięk natury. Zadaniem uczniów jest narysowanie, z czym kojarzy im się dźwięk. Po wykonanym ćwiczeniu uczniowie prezentują swoje prace.
Uczniowie wysłuchują fragmentu uwertury koncertowej Hebrydy Feliksa Mendelssohna. W grupach zastanawiają się, jakie sytuacje przywodzi im na myśl muzyka. Starają się je zaprezentować w formie pantomimy.
Nauczyciel informuje uczniów, że synestezja ma także drugie znaczenie. To środek stylistyczny, polegający na przypisywaniu wrażeń jednego zmysłu innemu. Uczniowie czytają wiersz Melodia mgieł nocnych Kazimierza Przerwy‑Tetmajera. Następnie nauczyciel dzieli uczniów na 3 grupy. Każdy zespół ma za zadanie wskazać fragmenty odwołujące się do jednego ze zmysłów: słuchu, wzroku, węchu. Cała klasa weryfikuje z nauczycielem odpowiedzi. Uczniowie wyciągają wnioski: wiersz pobudza różne zmysły odbiorcy. Następnie uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne 5 i 6. Odpowiedzi omawiają wspólnie z nauczycielem.
Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne 7 i 8. Mogą się wspierać Słownikiem frazeologicznym i Słownikiem języka polskiego. Odpowiedzi omawiają wspólnie z nauczycielem. Wyjaśniają nieznane im pojęcia.

Faza podsumowująca

Opierając się na wykonanych podczas lekcji zadaniach, uczniowie dyskutują, czy muzykę można wyrazić za pomocą innych zmysłów niż słuch. Na zakończenie, w ramach podsumowania wiadomości, rozwiązują ćwiczenia interaktywne 9 i 10. Odpowiedzi omawiają wspólnie z nauczycielem.

Praca domowa

Zaprojektuj okładkę singla (płyty zawierającej jeden lub kilka utworów) do utworu Dymitra Szostakowicza Walc 2.

m98fc48293c965c3c_1520001429923_0

Metryczka

Tytuł

Słuchamy muzyki

Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego e‑materiał się odnosi

Uczta dźwięków

Przedmiot

Język polski

Etap edukacyjny

II/szkoła podstawowa

Podstawa programowa

I.Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

1.Czytanie i słuchanie. Uczeń:

2) określa temat i główną myśl tekstu;

6) odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od informacji drugorzędnych;

9) wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście

II. Analiza i interpretacja tekstów kultury.

2. Analiza, Uczeń:

1) dostrzega swoistość artystyczną dzieła

III. Tworzenie wypowiedzi.
1.Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) tworzy spójne teksty na tematy poruszane na zajęciach – związane z otaczającą rzeczywistością i poznanymi tekstami kultury;

2) dostosowuje sposób wyrażania się do oficjalnej sytuacji
komunikacyjnej oraz do zamierzonego celu;

3) uczestnicząc w rozmowie, słucha z uwagą wypowiedzi innych, mówi na temat; prezentuje własne zdanie i uzasadnia je;

Nowa podstawa programowa

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

8) rozumie swoistość tekstów kultury przynależnych do: literatury, teatru, filmu, muzyki, sztuk plastycznych i audiowizualnych;

9) wyodrębnia elementy składające się na spektakl teatralny (gra aktorska, reżyseria, dekoracja, charakteryzacja, kostiumy, rekwizyty, muzyka); wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria, ujęcie, gra aktorska, muzyka); wskazuje cechy charakterystyczne przekazów audiowizualnych (filmu, programu informacyjnego, programu rozrywkowego);

13) świadomie i z uwagą odbiera filmy, koncerty, spektakle, programy radiowe

i telewizyjne, zwłaszcza adresowane do dzieci i młodzieży.

III. Tworzenie wypowiedzi.

1. Elementy retoryki. Uczeń:

1) uczestniczy w rozmowie na zadany temat, wydziela jej części, sygnały konstrukcyjne wzmacniające więź między uczestnikami dialogu, tłumaczące sens;

2. Mówienie i pisanie. Uczeń:

1) tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: dialog, opowiadanie (twórcze, odtwórcze), opis, list, sprawozdanie (z filmu, spektaklu, wydarzenia), dedykacja, zaproszenie, podziękowanie, ogłoszenie, życzenia, opis przeżyć wewnętrznych, charakterystyka, tekst o charakterze argumentacyjnym;

IV. Samokształcenie. Uczeń:

8) poznaje życie kulturalne swojego regionu;

9) rozwija umiejętności efektywnego posługiwania się technologią informacyjną oraz zasobami internetowymi i wykorzystuje te umiejętności do prezentowania własnych zainteresowań.

Kompetencje kluczowe

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia 18.12.2006r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie

Porozumiewanie się w języku ojczystym
Świadomość i ekspresja kulturalna

Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia