Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Paulina Król

Przedmiot: Język polski

Temat: Przyjdzie rozkaz, że już […] trzeba nam iść. Tyrteizm w piosence Krystyny Krahelskiej Hej, chłopcy, bagnet na broń!

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną, groteskową);
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
6) rozpoznaje w tekstach literackich: ironię i autoironię, komizm, tragizm, humor, patos; określa ich funkcje w tekście i rozumie wartościujący charakter;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
16) rozpoznaje obecne w utworach literackich wartości uniwersalne i narodowe; określa ich rolę i związek z problematyką utworu oraz znaczenie dla budowania własnego systemu wartości.
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
10) w interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym własnego doświadczenia, przeprowadza logiczny wywód służący uprawomocnieniu formułowanych sądów;
11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe;
12) wykorzystuje wiedzę o języku w pracy redakcyjnej nad tekstem własnym, dokonuje korekty tekstu własnego, stosuje kryteria poprawności językowej.
IV. Samokształcenie.
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • analizuje symbolikę w poezji tyrtejskiej;

  • sporządzi słownik tyrtejski;

  • opracuje na podstawie wojennych tekstów patriotycznych kodeks żołnierski.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm;

  • nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • metodnik lub kartki zielone, żółte i czerwone;

  • trzy piłeczki w kolorze zielonym, żółtym i czerwonym.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel prosi uczniów o podział na trzy grupy i przydziela im teksty:
    — grupa 1: Krystyna Krahelska ps. Danuta, Hej chłopcy, bagnet na broń
    — grupa 2: Władysław Broniewski, Bagnet na broń
    — grupa 3: Krystyna Krahelska ps. Danuta, Wiersz o nas i o chłopcach.
    Uczniowie przygotowują się do omówienia tektów, szukając informacji na temat kontekstu biograficznego lub historycznego.

  2. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie miejsc do pracy w trzech grupach.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel udostępnia uczniom materiał Przyjdzie rozkaz, że już […] trzeba nam iść. Tyrteizm w piosence Krystyny Krahelskiej Hej, chłopcy, bagnet na broń!.

  2. Nauczyciel wyświetla na tablicy sekcję „Wprowadzenie”. Uczniowie czytają jego treść oraz zamieszczone cele zajęć.

  3. Nauczyciel wprowadza krótkie nawiązanie do lekcji: życie i twórczość Krystyny Krahelskiej ps. Danuta.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”.

  2. Nauczyciel prosi wybranego ucznia o odczytanie na forum klasy tekstu Hej chłopcy, bagnet na broń. Uczniowie indywidualnie przystępują do ćwiczenia 1 i 4 w sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel wyświetla odpowiedzi i komentuje.

  3. Nauczyciel prosi uczniów, aby usiedli w przygotowanych przed lekcją grupach. Uczniowie losują piłeczki, w kolorach, które będą ich reprezentować: żółtą, czerwoną lub zieloną. Następnie wyświetla mapę myśli w sekcji „Ilustracja interaktywna”. Każda grupa zapisuje swoje skojarzenia odnosząc się do zapoznanych przed lekcją tekstów. Następnie nauczyciel prosi o krótkie omówienie tektów i odczytanie propozycji. Nauczyciel zapisuje na tablicy najciekawsze. Uczniowie dokonują analizy symboliki w poezji tyrtejskiej.

  4. Następuje praca z multimedium. Uczniowie zapoznają się z treścią ilustracji interaktywnej. Każda grupa zapoznaje się z treścią polecenia 2 w sekcji „Ilustracja interaktywna” i uzupełnia. Nauczyciel wyłania osoby w poszczególnych grup, które odczytają odpowiedzi. Grupy uzupełniają w swoje wiadomości. Nauczyciel komentuje ich pracę.

  5. Nauczyciel wyświetla ćwiczenie 6. Uczniowie w grupach tworzą kodeks żołnierza polskiego czasów II wojny światowej. Grupy odczytują swoje prace. Nauczyciel rozdaje każdemy uczniowi trzy kartki zieloną, czerwoną i żółtą. Uczniowie indywidualnie głosują na wybraną grupę. Naczyciel zlicza głosy i odczytuje wyniki.

Faza podsumowująca:

  1. Na zakończenie nauczyciel wyświetla ćwiczenie 5 w sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie indywidualnie przygotowują słownik tyrtejski.

  2. Nauczyciel prosi uczniów o dokończenie zadania: Z dzisiejszej lekcji można dowiedzieć się, że ....

Praca domowa:

  1. Przeczytaj tekst Kołysanki o zakopanej broni Krystyny Krahelskiej i napisz notatkę na ok. 100–150 słów, w której wyjaśnisz, jakie realia życia żołnierskiego nieobecne w tekście Hej, chłopcy, bagnet na broń opisuje ten tekst.

Materiały pomocnicze:

  • Polskie pieśni wojenne i piosenki obozowe, oprac. Adam Zagórski, tłum. Karol Sienkiewicz, wybór Adam Zagórski, Piotrków 1915.

  • Niech wiatr ją poniesie. Antologia pieśni z lat 1939–1945, wybór Tadeusz Szewera, Łódź 1975.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Ilustracja interaktywna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Sprawdź się