Dla nauczyciela
Autor: Paulina Król
Przedmiot: Język polski
Temat: Przyjdzie rozkaz, że już […] trzeba nam iść
. Tyrteizm w piosence Krystyny Krahelskiej Hej, chłopcy, bagnet na broń!
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
analizuje symbolikę w poezji tyrtejskiej;
sporządzi słownik tyrtejski;
opracuje na podstawie wojennych tekstów patriotycznych kodeks żołnierski.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm;
nauczanie wyprzedzające.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
metodnik lub kartki zielone, żółte i czerwone;
trzy piłeczki w kolorze zielonym, żółtym i czerwonym.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel prosi uczniów o podział na trzy grupy i przydziela im teksty:
— grupa 1: Krystyna Krahelska ps. Danuta, Hej chłopcy, bagnet na broń
— grupa 2: Władysław Broniewski, Bagnet na broń
— grupa 3: Krystyna Krahelska ps. Danuta, Wiersz o nas i o chłopcach.
Uczniowie przygotowują się do omówienia tektów, szukając informacji na temat kontekstu biograficznego lub historycznego.Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie miejsc do pracy w trzech grupach.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel udostępnia uczniom materiał Przyjdzie rozkaz, że już […] trzeba nam iść. Tyrteizm w piosence Krystyny Krahelskiej Hej, chłopcy, bagnet na broń!.
Nauczyciel wyświetla na tablicy sekcję „Wprowadzenie”. Uczniowie czytają jego treść oraz zamieszczone cele zajęć.
Nauczyciel wprowadza krótkie nawiązanie do lekcji: życie i twórczość Krystyny Krahelskiej ps. Danuta.
Faza realizacyjna:
Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”.
Nauczyciel prosi wybranego ucznia o odczytanie na forum klasy tekstu Hej chłopcy, bagnet na broń. Uczniowie indywidualnie przystępują do ćwiczenia 1 i 4 w sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel wyświetla odpowiedzi i komentuje.
Nauczyciel prosi uczniów, aby usiedli w przygotowanych przed lekcją grupach. Uczniowie losują piłeczki, w kolorach, które będą ich reprezentować: żółtą, czerwoną lub zieloną. Następnie wyświetla mapę myśli w sekcji „Ilustracja interaktywna”. Każda grupa zapisuje swoje skojarzenia odnosząc się do zapoznanych przed lekcją tekstów. Następnie nauczyciel prosi o krótkie omówienie tektów i odczytanie propozycji. Nauczyciel zapisuje na tablicy najciekawsze. Uczniowie dokonują analizy symboliki w poezji tyrtejskiej.
Następuje praca z multimedium. Uczniowie zapoznają się z treścią ilustracji interaktywnej. Każda grupa zapoznaje się z treścią polecenia 2 w sekcji „Ilustracja interaktywna” i uzupełnia. Nauczyciel wyłania osoby w poszczególnych grup, które odczytają odpowiedzi. Grupy uzupełniają w swoje wiadomości. Nauczyciel komentuje ich pracę.
Nauczyciel wyświetla ćwiczenie 6. Uczniowie w grupach tworzą kodeks żołnierza polskiego czasów II wojny światowej. Grupy odczytują swoje prace. Nauczyciel rozdaje każdemy uczniowi trzy kartki zieloną, czerwoną i żółtą. Uczniowie indywidualnie głosują na wybraną grupę. Naczyciel zlicza głosy i odczytuje wyniki.
Faza podsumowująca:
Na zakończenie nauczyciel wyświetla ćwiczenie 5 w sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie indywidualnie przygotowują słownik tyrtejski.
Nauczyciel prosi uczniów o dokończenie zadania: Z dzisiejszej lekcji można dowiedzieć się, że ....
Praca domowa:
Przeczytaj tekst Kołysanki o zakopanej broni Krystyny Krahelskiej i napisz notatkę na ok. 100–150 słów, w której wyjaśnisz, jakie realia życia żołnierskiego nieobecne w tekście Hej, chłopcy, bagnet na broń opisuje ten tekst.
Materiały pomocnicze:
Polskie pieśni wojenne i piosenki obozowe, oprac. Adam Zagórski, tłum. Karol Sienkiewicz, wybór Adam Zagórski, Piotrków 1915.
Niech wiatr ją poniesie. Antologia pieśni z lat 1939–1945, wybór Tadeusz Szewera, Łódź 1975.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Ilustracja interaktywna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.