11
Krystyna Krahelska ps. Danuta, Hej chłopcy, bagnet na broń
Krystyna Krahelska ps. Danuta Hej, chłopcy, bagnet na broń

Hej, chłopcy, bagnet na broń!
Długa droga, daleka, przed nami, 
Mocne serca, a w ręku karabin, 
Granaty w dłoniach i bagnet na broni.

Jasny świt się roztoczy, 
Wiatr owieje nam oczy 
I odetchnąć da płucom i rozgorzeć da krwi, 
I piosenkę, jak tęczę, nad nami roztoczy 
W równym rytmie marsza: raz, dwa, trzy...

Hej, chłopcy, bagnet na broń! 
Długa droga, daleka, przed nami trud i znój, 
Po zwycięstwo my, młodzi, idziemy na bój, 
Granaty w dłoniach i bagnet na broni.

Ciemna noc się nad nami 
Roziskrzyła gwiazdami, 
Białe wstęgi dróg w pyle, długie noce i dni, 
Nowa Polska, Zwycięska, jest w nas i przed nami 
W równym rytmie marsza: raz, dwa, trzy...

Hej, chłopcy, bagnet na broń! 
Bo kto wie, czy to jutro, pojutrze, czy dziś 
Przyjdzie rozkaz, że już, że już trzeba nam iść… 
Granaty w dłoniach i bagnet na broni!

krah1 Źródło: Krystyna Krahelska ps. Danuta, Hej, chłopcy, bagnet na broń, [w:] Niech wiatr ją poniesie. Antologia pieśni z lat 1939–1945, wybór Tadeusz Szewera, Łódź 1975, s. 565–566.
Władysław Broniewski, Bagnet na broń
Władysław Broniewski Bagnet na broń

Kiedy przyjdą podpalić dom, 
ten, w którym mieszkasz – Polskę, 
kiedy rzucą przed siebie grom 
kiedy runą żelaznym wojskiem 
i pod drzwiami staną, i nocą 
kolbami w drzwi załomocą – 
ty, ze snu podnosząc skroń, 
stań u drzwi. 
Bagnet na broń! 
Trzeba krwi!

Są w ojczyźnie rachunki krzywd, 
obca dłoń ich też nie przekreśli, 
ale krwi nie odmówi nikt: 
wysączymy ją z piersi i z pieśni. 
Cóż, że nieraz smakował gorzko 
na tej ziemi więzienny chleb? 
Za tę dłoń podniesioną nad Polską – 
kula w łeb!

Ogniomistrzu i serc, i słów, 
poeto, nie w pieśni troska… 
Dzisiaj wiersz – to strzelecki rów, 
okrzyk i rozkaz: 
Bagnet na broń! 
Bagnet na broń! 
A gdyby umierać przyszło, 
przypomnimy, co rzekł Cambronne
i powiemy to samo – nad Wisłą.

wład1 Źródło: Władysław Broniewski, Bagnet na broń, [w:] Jan Szczawiej, Poezja Polski Walczącej 1939 – 1945. Antologia, t. 1, Warszawa 1974, s. 79.
Krystyna Krahelska ps. Danuta, Wiersz o nas i o chłopcach
Krystyna Krahelska ps. Danuta Wiersz o nas i o chłopcach

Jakże trudno uśmiechać się znowu do zieleni, do wiosny do słońca, 
Nam, dziewczynom o gorzkich ustach, nam, dziewczynom o ramionach tęskniących. 
Czy na pewno wiemy, że wrócą nasi właśnie najdrożsi chłopcy, 
Wrócą… Kiedy? Nie wiemy kiedy, skąd, z tej swojej tułaczki obcej. 
A my musimy być mocne i jasne. Nam – nie wolno płakać i nie wierzyć. 
Boby ciężej im było – daleko – naszym chłopcom, naszym żołnierzom.

krah2 Źródło: Krystyna Krahelska ps. Danuta, Wiersz o nas i o chłopcach, [w:] Jan Szczawiej, Poezja Polski Walczącej 1939 – 1945. Antologia, t. 1, Warszawa 1974, s. 951.
1
Pokaż ćwiczenia:
RtGpxPOiStPzI1
Ćwiczenie 1
Zaznacz określenia, które trafnie charakteryzują postawę tytułowych chłopców z piosenki Hej, chłopcy, bagnet na broń. Możliwe odpowiedzi: 1. pewność siebie, 2. wiara, 3. gniew, 4. zmęczenie, 5. lęk, 6. odwaga, 7. mściwość, 8. wytrwałość, 9. pogoda ducha, 10. osamotnienie
RHRHbuicnKT5n11
Ćwiczenie 2
Oceń i oznacz prawdziwość zdań dotyczących piosenki Hej, chłopcy, bagnet na broń.. Piosenka należy do liryki apelu. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W piosence dominuje funkcja impresywna. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Podmiot liryczny zajmuje pozycję bezstronnego obserwatora. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Podmiot liryczny opisuje tragizm przeżyć bohaterów. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
111
Ćwiczenie 3

Uzupełnij tabelę dotyczącą środków artystycznych w piosence Hej, chłopcy, bagnet na broń: wpisz nazwy tych środków i cytaty z tekstu oraz określ wspólną tym środkom funkcję.

RDtjyQBEBjolW
Tabela z trzema kolumnami. Pierwsza kolumna: Nazwa środka artystycznego. Druga kolumna: Przykład (cytat z tekstu). Trzecia kolumna: Funkcja środków artystycznych. 1. Apostrofa. (Uzupełnij). (Uzupełnij). 1. (Uzupełnij). „Że już, że już”. (Uzupełnij). 3. Wykrzyknienie. (Uzupełnij). (Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 4

Objaśnij symboliczne znaczenie elementów występujących w piosence Hej, chłopcy, bagnet na broń.

RSj2Wd5bVXeZY
Noc (Uzupełnij). Świt (Uzupełnij). Tęcza (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5

Na podstawie piosenki Krystyny Krahelskiej Hej, chłopcy, bagnet na broń i wiersza Władysława Broniewskiego Bagnet na broń stwórz słowniczek wyrazów odpowiednich dla tekstu tyrtejskiego. Do wyrazów zaczerpniętych z tekstów dopisz własne propozycje.

R1ZMduAoyAnIu1
Pierwsza część tabeli z trzema kolumnami. Pierwsza kolumna: Rzeczowniki z tekstów. Druga kolumna: Przymiotniki z tekstów. Trzecia kolumna: Czasowniki z tekstów (w bezokoliczniku). 1. (Uzupełnij) (Uzupełnij) (Uzupełnij). 2. (Uzupełnij) (Uzupełnij) (Uzupełnij). 3. (Uzupełnij) (Uzupełnij) (Uzupełnij). 4. (Uzupełnij) (Uzupełnij) (Uzupełnij). 5. (Uzupełnij) (Uzupełnij) (Uzupełnij). Druga część tabeli z trzema kolumnami. Pierwsza kolumna: Rzeczowniki — twoje propozycje. Druga kolumna: Przymiotniki — twoje propozycje. Trzecia kolumna: Czasowniki — twoje propozycje. 1. (Uzupełnij) (Uzupełnij) (Uzupełnij). 2. (Uzupełnij) (Uzupełnij) (Uzupełnij). 3. (Uzupełnij) (Uzupełnij) (Uzupełnij). 4. (Uzupełnij) (Uzupełnij) (Uzupełnij). 5. (Uzupełnij) (Uzupełnij) (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6

Na podstawie piosenki Hej, chłopcy, bagnet na broń stwórz kodeks żołnierza polskiego czasów II wojny światowej. Sformułuj 5 zdań złożonych w trybie rozkazującym.

R1KQPsXTKryv1
1. (Uzupełnij). 2. (Uzupełnij). 3. (Uzupełnij). 4. (Uzupełnij). 5. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Rozstrzygnij, czy w piosence Hej, chłopcy, bagnet na broń zostały zastosowane wymienione zabiegi literackie. Swój wybór uzasadnij.

RcfV6A73QIb1z
Heroizacja (Uzupełnij). Sakralizacja (Uzupełnij). Idealizacja (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Przeczytaj tekst piosenki Hej, chłopcy, bagnet na brońWiersza o nas i o chłopcach Krystyny Krahelskiej, a następnie odpowiedz na pytania, odwołując się każdorazowo do obu utworów.

Zapoznaj się z tekstem piosenki Hej, chłopcy, bagnet na brońWiersza o nas i o chłopcach Krystyny Krahelskiej, a następnie odpowiedz na pytania, odwołując się każdorazowo do obu utworów.

RzZrblOdTh8qs
Z kim utożsamia się podmiot liryczny? (Uzupełnij) Jakie emocje dominują w wypowiedzi podmiotu lirycznego? (Uzupełnij) Jakie cechy podmiot liryczny przypisuje żołnierzom? (Uzupełnij) Jaka jest główna intencja wypowiedzi podmiotu lirycznego? (Uzupełnij)
Praca domowa

Przeczytaj tekst Kołysanki o zakopanej broni Krystyny Krahelskiej i napisz notatkę na ok. 100–150 słów, w której wyjaśnisz, jakie realia życia żołnierskiego nieobecne w tekście Hej, chłopcy, bagnet na broń opisuje ten tekst.

Zapoznaj się z tekstem Kołysanki o zakopanej broni Krystyny Krahelskiej i stwórz notatkę na ok. 100–150 słów, w której wyjaśnisz, jakie realia życia żołnierskiego nieobecne w tekście Hej, chłopcy, bagnet na broń opisuje ten tekst.

Krystyna Krahelska ps. Danuta Kołysanka o zakopanej broni

Smutna rzeka, księżyc po niej pływa 
Nad nią ciemne dłonie chyli klon, 
Śpij dziecino, nic się nie odzywa, 
Śpi w mogiłach zakopana broń. 
Śpij dziecino, nic się nie odzywa, 
Śpi w mogiłach zakopana broń.

Smutna rzeka, usnął las cienisty 
Srebrne gwiazdy spadły w srebrną toń,
Gdzieś po polach, gdzieś po lasach mglistych 
Czujnie drzemie zakopana broń. 
Gdzieś po polach, gdzieś po lasach mglistych 
Czujnie drzemie zakopana broń.

Smutna rzeka, księżyc po niej spłynął 
Ciemna noc na liściach kładzie dłoń, 
Śpij dziecino, śpij żołnierski synu, 
Już niedługo obudzimy broń. 
Śpij dziecino, śpij żołnierski synu, 
Już niedługo obudzimy broń.

krah3 Źródło: Krystyna Krahelska ps. Danuta, Kołysanka o zakopanej broni, [w:] Niech wiatr ją poniesie. Antologia pieśni z lat 1939–1945, wybór Tadeusz Szewera, Łódź 1975, s. 329–330.
R1WhEcF57a9oJ
(Uzupełnij).