Scenariusz zajęć

Autor: Marcin Sz. Małecki, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Otrzymujemy chlor w warunkach laboratoryjnych

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym.

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

X. Metale, niemetale i ich związki. Uczeń:

9) projektuje i przeprowadza doświadczenia pozwalające otrzymać w laboratorium: tlen (np. reakcja rozkładu ${\text{H}}_2{\text{O}}_2$ lub ${\text{KMnO}}_4$), chlor (np. reakcja $\mathrm{HCl}$ z ${\text{MnO}}_2$ lub z ${\text{KMnO}}_4$); pisze odpowiednie równania reakcji.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• korzystając z wirtualnego laboratorium, wykonuje eksperyment, w wyniku którego otrzymuje chlor;

• analizuje różne metody otrzymywania chloru;

• wykorzystując metodę bilansu jonowo‑elektronowego, pisze równania reakcji w wyniku których powstaje chlor.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna;

• problemowa.

Metody i techniki nauczania:

• pogadanka;

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• wirtualne laboratorium;

• prezentacja multimedialna;

• technika termometr.

Formy pracy:

• praca zbiorowa;

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• rzutnik multimedialny;

• tablica interaktywna/tablica i kreda/pisak;

• prezentacja multimedialna.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wyświetla okładkę e‑materiału. Następnie zadaje uczniom pytania: Jakie chlor posiada właściwości oraz gdzie znajduje on zastosowanie? Dlaczego woda z kranu jest zdatna do picia?

2. Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie starają się odpowiedzieć na pytanie: Jak można otrzymać chlor?

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują na kartkach i gromadzą w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli losowo uczniów na grupy. Każda z grup przygotowuje krótką prezentację multimedialną na temat wskazanej przez nauczyciela metody otrzymywania chloru. Uczniowie mogą korzystać z informacji zawartych w różnych dostępnych źródłach informacji, w tym w e‑materiale. Nauczyciel informuje o kryteriach oceny prezentacji (patrz materiały pomocnicze) i monitoruje przebieg pracy uczniów. Po wyznaczonym czasie liderzy grup prezentują efekty pracy.

2. Nauczyciel odsyła uczniów do wirtualnego laboratorium. Uczniowie przeprowadzają doświadczenie, w wyniku którego otrzymują chlor. Po wykonaniu polecenia uzupełniają w parach ćwiczenia dołączone do medium. Nauczyciel wyjaśnia niejasności napotkane podczas wykonywania doświadczenia chemicznego

3. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale w sekcji „sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Na zakończenie nauczyciel stosuje narzędzie do oceny stopnia opanowania wiadomości i umiejętności z zastosowaniem termometru przez uczniów. Uczniowie na skali temperatury zaznaczają małymi kolorowymi samoprzylepnymi karteczkami, w jakim stopniu opanowali zagadnienia wynikające z zamierzonych do osiągnięcia celów lekcji (otrzymywanie chloru różnymi metodami, zapisywanie równań reakcji otrzymywania chloru z wykorzystaniem bilansu jonowo‑elektronowego) . Jeżeli ze skali będzie wynikał niski poziom temperatury, uczniowie zastanawiają się, w jaki sposób podnieść swój poziom posiadanej wiedzy?

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w e‑materiale – sprawdź się, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

WL‑I może być wykorzystane w trakcie lekcji oraz jako pomoc przy odrabianiu zadania domowego. Uczniowie nieobecni na lekcji mogą wykorzystać medium do samokształcenia celem uzupełnienia luk kompetencyjnych.

Materiały pomocnicze:

1. Nauczyciel przygotowuje narzędzie do oceny stopnia opanowania wiadomości i umiejętności z zastosowaniem termometru przez uczniów oraz małe kolorowe samoprzylepne karteczki dla uczniów.

2. Kryteria oceny prezentacji multimedialnej:

- poprawność merytoryczna (zgodność z tematem; dostosowana do możliwości odbiorców, wyczerpanie tematu)

- język prezentacji (specjalistyczna terminologia, poprawność językowa)

- konkretność (zdania krótkie - równoważnikowe, hasła)

- atrakcyjność (wielkość czcionki, układ treści na slajdzie, tempo wyświetlania, przejścia slajdu, wzorce slajdów)

- estetyka (animacje, grafika, kolor, dźwięk)

- prezentacja każdej z grup powinna mieć max. 6 slajdów

- czas prezentacji (wykorzystanie zaplanowanego czasu - do 2 min.).