Dla nauczyciela
Autorka: Anna Rabiega
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Struktura sądownictwa administracyjnego w Polsce
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej.
Uczeń:
10) przedstawia strukturę sądownictwa powszechnego i administracyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania Sądu Najwyższego; uzasadnia potrzebę niezależności sądów i niezawisłości sędziów.
Zakres rozszerzony
X. Kontrola władzy.
Uczeń:
8) wyjaśnia rolę sądownictwa administracyjnego w kontroli decyzji władz; przedstawia strukturę Naczelnego Sądu Administracyjnego i jego rolę w Rzeczypospolitej Polskiej.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
charakteryzuje rolę sądownictwa administracyjnego w kontroli decyzji władz;
analizuje strukturę Naczelnego Sądu Administracyjnego i jego rolę w Rzeczypospolitej Polskiej;
przedstawia strukturę sądownictwa administracyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej.
Strategie nauczania:
konstruktywizm.
Metody i techniki nauczania:
metoda układanki;
rozmowa nauczająca;
analiza materiałów źródłowych;
rozwiązywanie ćwiczeń interaktywnych.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.
2. Uczniowie proszeni są o wyjaśnienie:
w jakich okolicznościach może dochodzić do konieczności rozstrzygania spraw za pośrednictwem sądów administracyjnych;
jakich kwestii dotyczyć będą sprawy rozpatrywane przez sądy administracyjne.
W razie potrzeby nauczyciel naprowadza uczniów na właściwie odpowiedzi, przypominając im materiał z innych lekcji (np. o gałęziach prawa lub strukturze administracji rządowej i samorządowej).
Faza realizacyjna
1. Uczniowie pracują w grupach „eksperckich”. Każda z grup analizuje jedno z zagadnień:
zadania i właściwość wojewódzkich sądów administracyjnych;
organizacja działania i zadania organów wojewódzkich sądów administracyjnych;
funkcje Naczelnego Sądu Administracyjnego, zadania i organizacja działania jego organów;
zakres spraw rozpatrywanych przez sądy administracyjne;
zasady postępowania sądowoadministracyjnego (praca ze schematem interaktywnym).
Zadaniem każdej z grup jest analiza materiału i ustalenie, czego i jak należy w obszarze przydzielonego zagadnienia nauczyć pozostałych uczniów w klasie. Każdy członek grupy musi opanować wiadomości w stopniu wystarczającym, by przedstawić je reszcie klasy.
2. Po upływie wyznaczonego czasu uczniowie dzielą się ponownie na grupy w taki sposób, że w skład każdego nowego zespołu wchodzi przynajmniej po jednym członku każdej z grup „eksperckich”. Przedstawiciele ci kolejno relacjonują, czego nauczyli się na poprzednim etapie pracy. Można polecić grupie zadanie zbierające wszystkie te informacje.
3. Eksperci wracają do swoich grup i konfrontują zdobytą całościową wiedzę. Sprawdzają, czy wszyscy nauczyli się wszystkiego, rozwiązując ćwiczenia interaktywne i wzajemnie weryfikując poprawność rozwiązań.
Faza podsumowująca
1. Dyskusja na temat: „Znaczenie sądownictwa administracyjnego w demokracji. Czemu służy sądowa kontrola administracji? Jakie konsekwencje dla funkcjonowania państwa i jednostki miałaby sytuacja, w której nie byłoby takiej możliwości?”.
Chętne/wybrane osoby przedstawiają wnioski z dyskusji.
Praca domowa:
Poszukaj wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w dowolnej sprawie, np. w bazie orzeczeń NSA: nsa.gov.pl.
Po przeanalizowaniu wyroku wraz z jego uzasadnieniem opisz chronologicznie „drogę”, jaką przeszła ta sprawa, czego dotyczyła i jak się toczyła – od stanu faktycznego do wyroku NSA. Swoją odpowiedź zawrzyj w uporządkowanych punktach.
Materiały pomocnicze:
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Robert Suwaj, Sądowa kontrola działań administracji publicznej jako przejaw judycjalizacji postępowania administracyjnego, „Studia Prawnoustrojowe”, 2009, nr 9.
Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 25 kwietnia 2003 r. w sprawie utworzenia wojewódzkich sądów administracyjnych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Schemat interaktywny może być wykorzystany przez uczniów jako inspiracja do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.