Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Rozwój szkolnictwa wyższego i nauki - osiągnięcia

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje system szkolnictwa w II Rzeczypospolitej.

• omawia nauczanie na uczelniach wyższych.

• porównuje szkolnictwo panujące w Polsce w okresie międzywojennym ze współczesnym.

• przedstawia najważniejsze polskie osiągnięcia naukowe w okresie międzywojennym.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Rozwój szkolnictwa wyższego i nauki - osiągnięcia”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Chętni/wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy zawartość sekcji „Wprowadzenie”, przedstawia temat oraz cele zajęć, omawia planowany przebieg lekcji.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Uczniowie próbują intuicyjnie zadać pytania, na które odpowiedzą w trakcie lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko dyskutują o prezentacji, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.

2. Praca z multimedium („Schemat”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie nr 2: „Oceń, które dziedziny nauk - humanistyczne czy ścisłe i przyrodnicze - rozwijały się lepiej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Wyjaśnij dlaczego i podaj dwa powody. Weź pod uwagę, jak wyglądało tradycyjne kształcenie średnie i wyższe oraz koszty prowadzenia badań z zakresu nauk humanistycznych, ścisłych i przyrodniczych”. Poleca uczniom, aby podzielili się na 4‑osobowe grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie następujące ćwiczenia w sekcji „Sprawdź się”: 1 i 2, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.

4. Kolejne ćwiczenia (3 i 4 - analiza mapy oraz przyporządkowywanie uczelni do opisów) uczniowie wykonują w parach, a nastepnie wylosowana dwójka uczniowska prezentuje swoje rozwiązania na forum. Pozostałe grupy komentują i uzupełniają informacje.

5. Nuczyciel wyświetla na tablicy treść ćwiczenia 6. Uczniowie tworzą ponownie grupy 4‑osobowe, w których analizują dane i na ich podstawie zaznaczają prwaidłowe odpowiedzi. Po ustalonym czasie wybrana lub wylosowana grupa omawia swoją propozycję odpowiedzi, uzuasadniając ją. Nauczyciel kontroluje poprawność wykonanego ćwiczenia.

Faza podsumowująca:

1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się/nauczyłam się…

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć i pracę uczniów,ocenia przedstawioną prezentację, może również ocenić pracę uczniowskich grup.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

2. (Dla uczniów chętnych) Wykonaj polecenie nr 3 dołączone do schematu.

Materiały pomocnicze:

W. Witwicki, Psychologia, t. 1, PWN, Warszawa 1962.

T. Kotarbiński, Medytacje o życiu godziwym, Wiedza Powszechna, Warszawa 1966.

A. Bajerski, Szkolnictwo wyższe międzywojennej Polski. Ujęcie geograficzne, Uniwersytet im. Adam Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2016.

K. Popiński, System szkolnictwa wyższego w II Rzeczypospolitej i jego wpływ na funkcjonowanie uczelni polskich po 1945, „Społeczeństwo i Ekonomia” 1(9), 2018.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Schemat” do przygotowania się do lekcji powtórkowej dotyczącej polskiej kultury i nauki dwudziestolecia międzywojennego.

Spis ilustracji nieopisanych:

• Ćwiczenie 2 - ilustracja 1: Profesor Kazimierz Michałowski podczas oględzin sarkofagu; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 2 - ilustracja 2: Rudolf Weigl - bakteriolog; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 2 - ilustracja 3: Bronisław Malinowski z mieszkańcami Wysp Trobrianda; domena publiczna, Wikimedia Commons.