Scenariusz zajęć

Autor: Marta Wróbel

Przedmiot: chemia

Temat: Co zrobić z opakowaniami, gdy już ich nie potrzebujemy?

Grupa docelowa: Uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:

11) uzasadnia potrzebę zagospodarowania odpadów pochodzących z różnych opakowań.

Zakres rozszerzony

XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:

11) proponuje sposoby zagospodarowania odpadów; opisuje powszechnie stosowane metody utylizacji.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• definiuje pojęcia odpadu, opakowania i zarządzania odpadami;

• przywołuje akty prawne i projekty regulujące gospodarowaniem odpadami;

• rozpoznaje odpady, które powinny zostać poddane recyklingowi;

• rozpoznaje oznaczenia na opakowaniach produktów.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna;

• problemowa.

Metody i techniki nauczania:

• audiobook;

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• metoda lekcji odwróconej;

• okienko informacyjne.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda,

• rzutnik multimedialny.

Przed lekcją: W ramach metody lekcji odwróconej, zadaniem uczniów jest zapoznanie się z treściami zawartymi w e‑materiale dotyczącymi tematu w zakładce blok tematyczny oraz przygotowanie notatki zawierające ich obserwacje na temat opakowań produktów z domowych zakupów np. pod kątem ich koloru, użycia, wytrzymałości, składu. Uczniowie notują wyszukane na opakowaniach znaki informujące o tym, jak powinno się postępować z opakowaniem lub zużytym produktem.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje pytanie uczniom: Jakie są wady i zalety recyklingu.

2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Jakie mogą być rozwiązania zagospodarowania opakowań?

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Metoda lekcji odwróconej. Uczniowie odczytują swoje notatki z informacjami, jakie opakowania pojawiają się w ich gospodarstwie domowym. Nauczyciel notuje na tablicy wymienione typy opakowań, następnie zadaje pytania całemu zespołowi klasowemu: co można zrobić, żeby zredukować ilość odpadów opakowaniowych? Pyta o rozwiązania, które stosuje się w ich domach (np. segregacja odpadów, upcykling, kompostowanie, itd.), o ich wady i zalety. Nauczyciel moderuje dyskusją.

2. Audiobook dotyczący zasady 3R: Reduce, Reuse, Recycle - praca w parach. Uczniowie zapoznają się z poleceniem i wykonują zawarte w medium ćwiczenia. Jeżeli pojawiają się wątpliwości, nauczyciel stanowi wsparcie i ewentualnie wyjaśnia niezrozumiałe kwestie.

3. Nauczyciel dzieli uczniów losowo na 5 grup. Każda grupa otrzymuje jeden losowo wybrany odpad opakowaniowy: butelkę plastikową, słoik, folia (foliowy woreczek), torbę papierową lub metalową puszkę. Każda grupa ma za zadanie - promocję wylosowanego typu opakowania pod kątem:

• zastosowania;

• możliwości przetworzenia/przerobienia/zmiany użyteczności (recykling, upcykling);

• właściwości i atrakcyjności wyglądu;

• wskazanie wad opakowań grup konkurencyjnych.

4. Po wyznaczonym czasie grupy prezentują swoje propozycje oraz notują zauważone wady i zalety opakowań grup konkurencyjnych. Na koniec wspólnie wyciągają wnioski.

5. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale – „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów poprzez zadawanie pytań lub nauczyciel może przygotować quiz z wykorzystaniem aplikacji Kahoot!, Quizizz lub LearningApss.org z zastosowaniem smartfonów/tabletów.

2. Okienko informacyjne - forma indywidualnej twórczej notatki. Kartkę papieru w zeszycie uczniowie dzielą na 4 części (poziom, pion lub po przekątnej). W pierwsze okienko uczniowie wpisują hasło, które ich interesuje. W drugim okienku podają definicję danego terminu (z różnych źródeł). W trzecie okienko wpisują metaforyczne znaczenie wyrazu, żart językowy, rebus itp. Ostatnie może mieć formę scenki komiksowej, dialogu, karykatury z zastosowaniem interesującego uczniów terminu.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w e‑materiale – „Sprawdź się”, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Audiobooka uczniowie mogą wykorzystać przygotowując się do zajęć lub mogą go użyć podczas lekcji powtórzeniowej. Uczniowie nieobecni na lekcji mogą skorzystać z medium jako uzupełnienie luk kompetencji.

Materiały pomocnicze:

1. Nauczyciel przygotowuje przed lekcją zróżnicowane odpady opakowaniowe (butelka plastikowa, słoik, folia, torba papierowa, puszka metalowa). Nazwy przygotowanych opakowań zapisuje na kartkach potrzebnych do losowania przy podziale na grupy.