Scenariusz zajęć

Autor: Marcin Sz. Małecki, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Argentometryczne oznaczanie zawartości jonów chlorkowych w wodzie w obecności chromianu potasu

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Poziom podstawowy i rozszerzony

Wymagania ogólne

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

5) wykorzystuje wiedzę i dostępne informacje do rozwiązywania problemów chemicznych z zastosowaniem metody naukowej.

Poziom rozszerzony – wymagania szczegółowe

VI. Reakcje w roztworach wodnych. Uczeń:

9) pisze równania reakcji: zobojętniania, wytrącania osadów i wybranych soli z wodą w formie jonowej pełnej i skróconej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• korzystając z wirtualnego laboratorium przeprowadza analizę ilościową anionów chlorkowych wykorzystując metodę miareczkowania strąceniowego;

• przedstawia ograniczenia wykorzystania metody Mohra do oznaczania anionów chlorkowych;

• analizuje metodę oznaczania anionów chlorkowych metodą Mohra.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna;

• problemowa.

Metody i techniki nauczania:

• pogadanka;

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• wirtualne laboratorium;

• grafika interaktywna

• technika bateria.

Formy pracy:

• praca zbiorowa;

• praca w parach;

• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• rzutnik multimedialny;

• tablica interaktywna/tablica i kreda/pisak.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wyświetla okładkę e‑materiału. Następnie pokazuje uczniom butelkę po wodzie mineralnej z etykietą. Uczniowie wraz z nauczycielem analizują jej treść.

2. Następnie nauczyciel pyta: Jak oznacza się stężenie jonów w wodzie? Czy znacie inne przykłady oznaczania jonów w życiu codziennym? Uczniowie dyskutują wraz z nauczycielem.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują na kartkach i gromadzą w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel zadaje uczniom pytania: Czym jest chemia analityczna? Jakie znacie metody oznaczania substancji? Jakie są różnice w analizie jakościowej i ilościowej? Uczniowie dyskutują z nauczycielem. W przypadku trudności co do znajomości tematu, uczniowie mogą korzystać z e‑materiału w sekcji „Przeczytaj”.

2. Nauczyciel odsyła uczniów do grafiki interaktywnej. Uczniowie analizują jej treść. Następnie nauczyciel inicjuje dyskusję: Jakiego sprzętu/szkła laboratoryjnego używa się w chemii analitycznej? Dlaczego ważna jest precyzja? Nauczyciel może pokazać szkło wykorzystywane w analizie (jeżeli jest dostępne: kolba miarowa, pipeta jednomiarowa, biureta itp.) Gdzie i w jakim celu oznacza się chlorki? Dlaczego dokładność tych pomiarów musi być dostatecznie duża? Uczniowie powinni powiązać rodzaj zastosowanego szkła z dokładnością pomiarów.

3. Uczniowie zapoznają się z treściami w e‑materiale w sekcji „Przeczytaj” dotyczącymi metody Mohra. Nauczyciel zadaje uczniom pytania do dyskusji: Jakie reakcje chemiczne zachodzą w trakcie analizy? Jaki czynnik wpływa na PK? Jakie są ograniczenia tej metody?

4. Nauczyciel proponuje uczniom pracę z wirtualnym laboratorium, gdzie uczniowie przeprowadzają miareczkowanie argentometryczne metodą Mohra - różne ilości jonów ${\text{Cl}}^{-}$ oraz różne stężenia ${\text{Ag}}^{+}$. Po zakończeniu ćwiczenia nauczyciel z uczniami omawia wyniki.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie na planszy z narysowaną baterią i zaznaczonymi poziomami jej naładowania, np. co 5–10% zaznaczają cenkami, w jakim stopniu opanowali zagadnienia wynikające z zamierzonych do osiągnięcia celów lekcji. W przypadku, gdy bateria nie jest naładowana w 100%, zastanawiają się, w jaki sposób podnieść swój poziom posiadanej wiedzy?

Praca domowa:

1. Nauczyciel prosi uczniów o sprawdzenie etykiet w domach na środkach czyszczących, spożywczych i sprawdzenie ich składu pod kątem obecności jonów chlorkowych.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

WL i grafika interaktywna mogą być wykorzystane w trakcie lekcji oraz jako pomoc przy odrabianiu zadania domowego.

Materiały pomocnicze:

1. Nauczyciel przygotowuje butelki po wodzie mineralnej z etykietami do analizy na lekcji.

2. Nauczyciel przygotowuje planszę z narysowaną baterią i zaznaczonymi poziomami jej naładowania (np. co 5–10% do oceny stopnia opanowania zagadnień) oraz cenki dla uczniów.