Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: „Między rzędami krzyży”. Następstwa I wojny światowej

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wskazuje, w jaki sposób oddaje się cześć ludziom, którzy zginęli w czasie I wojny światowej;

• rozstrzyga, jakie pozytywne zmiany przyniosła I wojna światowa;

• ustala, dla którego państwa I wojna światowa okazała się najbardziej tragiczna w skutkach.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie tematu i celów zajęć oraz wspólne z uczniami ustalenie kryteriów sukcesu.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Praca w grupach z treścią e‑materiału. Każda z nich opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”:

• Grupa 1 i 5 – Bezimienne groby;

• Grupa 2 i 6 - Ruiny i długi;

• Grupa 3 i 7 - Zmierzch imperiów;

• Grupa 4 i 8 - Stare i nowe.

Po zakończeniu pracy przedstawiciele zespołów prezentują przydzielone zagadnienie. Pozostali uczniowie sporządzają notatki, mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

2. Praca z multimedium („Film”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie 1: „Oceń, który z bloków sojuszów poniósł większe straty demograficzne w czasie I wojny światowej?”. Poleca uczniom, aby podzielili się na grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie indywidualnie rozwiązują zadania na czas, od najłatwiejszych do najtrudniejszych. Nauczyciel na platformie śledzi postępy uczestników zajęć. Osoba, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa, a nauczyciel może nagrodzić ocenami za aktywność.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie, pracując w parach, tworzą krzyżówkę podsumowującą zajęcia. Pary siedzące obok siebie wymieniają się krzyżówkami i je rozwiązują.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj polecenie nr 2 i 3 z sekcji „Film”.

Materiały pomocnicze:

• E. Czapiewski, J. Tyszkiewicz, Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2010.

• A. Brzeziecki, M. Nocuń, Armenia. Karawany śmierci, Wołowiec 2016.

• Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.

• Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.

• E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011.

• Wybór tekstów źródłowych do wskazanej epoki.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Film”, aby przygotować się do późniejszej pracy.

Spis ilustracji nieopisanych:

• Ćwiczenie 2 - Ilustracja 1: Stanisław Bagieński, Rozbrajanie Niemców przed Główną Komendą na placu Saskim w Warszawie; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 2 - Ilustracja 2: Zniszczony angielski czołg w ruinach Fontaine‑Notre‑Dame, Francja, 1917 r.; CC BY‑SA 3.0, Bundesarchiv, Bild, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 2 - Ilustracja 3: Karykatura przedstawiająca Żydówkę w przebraniu francuskiej Marianny, zadającą cios w plecy walczącemu żołnierzowi niemieckiemu; domena publiczna, Wikimedia Commons.