Autor: Stanisław Mrozowicz

Przedmiot: Historia

Temat: „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy” – Polacy wobec germanizacji

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje kolejne etapy germanizacji w zaborze pruskim;

• opisuje rodzaje działań stosowanych przez Niemców wobec Polaków;

• wymienia sposoby przeciwdziałania germanizacji;

• wskazuje najważniejsze ośrodki kultury polskiej pod zaborem pruskim.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel poleca uczniom, aby zapoznali się z multimedium w sekcji „Film edukacyjny”.

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć, przejście do wspólnego ustalenia kryteriów sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem.
   Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej?

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i odpowiadają na nie.

2. Praca z multimedium („Film edukacyjny”). Nauczyciel czyta polecenie 2: „Wymień sposoby germanizacji polskiej ludności. Który z nich twoim zdaniem mógł nieść najpoważniejsze konsekwencje dla wynarodowienia Polaków? Uzasadnij swoją odpowiedź” i poleca uczniom, aby w parach wykonali zadanie w oparciu o wskazówki zawarte w e‑materiale.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Prowadzący zapowiada uczniom, że w kolejnym kroku będą rozwiązywać ćwiczenia od 1 do 4 – od najprostszych do najtrudniejszych. Każdy z uczniów robi to samodzielnie. Po ustalonym czasie wybrani uczniowie przedstawiają odpowiedzi, a reszta klasy wspólnie ustosunkowuje się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Napisz streszczenie tekstu zawartego w sekcji „Przeczytaj”.

Materiały pomocnicze:

Wielka historia Polski, t. 1–10, Oficyna Wydawnicza FOGRA, Kraków 2016.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.

W. Jamrożek, W rocznicę wydarzeń wrzesińskich i strajków szkolnych w zaborze pruskim, „Biuletyn Historii Wychowania” 1996, nr 3–4.

E. Lenard, Z. Morawski, A. Żuberek, Historia w tekstach źródłowych dla licealistów, cz. 2, Warszawa 2004.

A. Szwarc, Węzły pamięci niepodległej Polski, Muzeum Historii Polski, Kraków–Warszawa 2014.

L.B. Paszkiewicz, Pruski i komunistyczny „kulturkampf”. Studium porównawcze, „Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno‑Historyczne” 2010, R. 11, nr 1 (16).

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Film edukacyjny”, aby przygotować się do późniejszej pracy.