Dla nauczyciela
Autor: Marta Kulikowska
Przedmiot: Język polski
Temat: „Hymn pionu” – poezja Awangardy Krakowskiej na przykładzie wierszy Juliana Przybosia i Tadeusza Peipera
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele lekcji. Uczeń:
charakteryzuje założenia Awangardy Krakowskiej,
wskazuje różnice poetyk Tadeusza Peipera i Juliana Przybosia,
interpretuje wiersze awangardowe obu poetów,
wykorzystując wiedzę o założeniach poetyki awangardowej, tworzy ciąg metafor.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
podająca.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „”Hymn pionu” – poezja Awangardy Krakowskiej na przykładzie wierszy Juliana Przybosia i Tadeusza Peipera”. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczenia nr 1 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w sekcji „Przeczytaj”.
Recytacja. Chętni lub wybrani uczniowie przygotowują się do głośnego czytania utworu w e‑materiale: Ulica, Miasto, Na kołach z elementami aktorskiej interpretacji.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: nauczyciel zadaje pytanie: W jakich okolicznościach społecznych i historycznych powstała Awangarda Krakowska? Jakie były jej postulaty?
Uczniowie odpowiadają swobodnie, wykorzystując informacje z bloku tekstowego. Notują w zeszytach najważniejsze założenia Awangardy Krakowskiej.
Faza realizacyjna:
Prowadzący odtwarza wykład eksperta dotyczący różnic między poetykami Tadeusza Peipera i Juliana Przybosia. Prosi, by uczniowie słuchając wykładu, wykonali notatkę w formie tabeli. Później prosi kilka osób, by przedstawiły efekty swojej pracy.
Uczniowie, pracując w parach, wykonują polecenie 1 towarzyszące wykładowi eksperta.
Następnie uczniowie, którzy przygotowali się do tego w domu, odczytują wiersze awangardowe zamieszczone w sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel pyta uczniów o ich wrażenia i o to, czy wiersze są zrozumiałe. Następnie prosi, by uczniowie podzielili się na 3 grupy. Każda z nich zajmuje się interpretacją jednego z wierszy, wykorzystując ćwiczenia zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Po upływie wyznaczonego czasu prowadzący prosi, by liderzy grup zaprezentowali efekty ich pracy. Wszyscy uczniowie dyskutują na temat wierszy, nauczyciel kieruje ich rozmową.
Faza podsumowująca:
Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”.Na koniec zajęć nauczyciel prosi wybranych uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach dowiedziałem się…, nauczyłem się...
Praca domowa:
Poszukaj obrazu lub grafiki, które mogłyby być ilustracją do analizowanych wierszy Tadeusza Peipera i Juliana Przybosia.
Materiały pomocnicze:
Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków.
Urojona perspektywa, Ewa Odachowska mówi o okolicznościach powstania i specyfice twórczości Awangardy Krakowskiej, Ninateka.
Edward Balcerzan, Przyboś metafizyczny, „Teksty Drugie” 1992/4.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Prezentacja typu TED” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.