Imię i nazwisko autora:

Bartłomiej Klus

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

W jaki sposób wykorzystać zasadę zachowania pędu do opisu zachowania się izolowanego układu ciał?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu.
II. Mechanika. Uczeń:
15 ) Wykorzystuje zasadę zachowania pędu do opisu zachowania się izolowanego układu ciał.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. opisze zachowanie się izolowanego układu ciał, z wykorzystaniem zasady zachowania pędu;

2. wyjaśni, czym jest izolowany układ ciał;

3. wykorzysta zdobytą wiedzę do rozwiązywania przykładów rachunkowych.

Strategie nauczania:

IBSE (Inquiry Based Science Education - nauczanie/uczenie się przez odkrywanie/dociekanie naukowe)

Metody nauczania:

burza mózgów, pokaz multimedialny, analiza pomysłów

Formy zajęć:

praca w grupach, praca indywidualna

Środki dydaktyczne:

tor powietrzny lub monety, kapsle, piłeczki, plastelina, kołyska Newtona, film samouczek, zestaw zadań

Materiały pomocnicze:

e‑materiał: „W jaki sposób wykorzystać zasadę zachowania pędu do opisu zachowania się izolowanego układu ciał?”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel na początku lekcji wprowadza pojęcie izolowanego układu ciał. Przeprowadza pokaz na torze powietrznym, w którym prezentuje zderzenia. Jeśli nie ma toru powietrznego, może zademonstrować np. zderzenie monet, kapsli, piłeczek, a także kołyskę Newtona. Analizując pokaz nauczyciel odnosi się do zasady zachowania pędu jako narzędzia do opisu zachowania się układu. Uczniowie w formie burzy mózgów podają i analizują inne przykłady układów izolowanych oraz takich, które mogą zostać przybliżone modelem układu izolowanego.

Faza realizacyjna:

Uczniowie zapoznają się z tekstem e‑materiału i filmem.
Uczniowie na tablicy analizują przykłady 1 i 3 zamieszczone w e‑materiale. W przykładzie 1 uczniowie powinni zauważyć, że zmiana pędu poszczególnych ciał jest równa, ale poruszają się one z różnymi prędkościami. W przykładzie 3 uczniowie powinni zauważyć, że pęd początkowy i końcowe są sobie równe, zgodnie z zasadą zachowania pędu.

Faza podsumowująca:

Uczniowie, w grupach, rozwiązują zadania: 5, 6 i 7 z zestawu ćwiczeń.
Uczniowie odnoszą się do postawionych sobie celów lekcji, ustalają, które osiągnęli, a które wymagają jeszcze pracy, jakiej i kiedy. W razie potrzeby nauczyciel dostarcza im informację zwrotną kształtującą.

Praca domowa:

Uczniowie utrwalają wiedzę i poszerzają rozumienie czytając powtórnie tekst e‑materiału i oglądając film samouczek. Uczniowie rozwiązują w domu zadania 1‑4 z zestawu zadań.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film samouczek może zostać wykorzystany przed lekcją.