SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Maciej Kałaska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Czy potrzebne są w Polsce autostrady?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa III

Podstawa programowa

XV. Społeczeństwo i gospodarka Polski: rozmieszczenie ludności i struktura demograficzna, saldo migracji, struktura zatrudnienia i bezrobocie, urbanizacja i sieć osadnicza, warunki rozwoju rolnictwa, restrukturyzacja przemysłu, sieć transportowa, atrakcyjność turystyczna.

Uczeń:

12) analizuje przyczyny zmian i zróżnicowanie sieci transportu w Polsce, wskazuje główne węzły oraz terminale transportowe i przedstawia ich znaczenie dla gospodarki kraju.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• przedstawia rozwój polskiej sieci autostrad i dróg ekspresowych oraz identyfikuje pozytywne efekty jej rozbudowy,

• wskazuje wady polskiej sieci autostrad i dróg ekspresowych oraz proponuje rozwiązania tych problemów,

• analizuje czynniki mające wpływ na rozbudowę sieci autostrad i dróg ekspresowych w Polsce,

• planuje przebieg nowych autostrad i dróg ekspresowych w Polsce.

Strategie nauczania: problemowa

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, analiza SWOT

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca wszystkich uczniów w klasie

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Budowa dróg w Polsce. Fakty i mity, doświadczenie i perspektywy, raport PwC na zlecenie GDDKiA, 2013 (dostęp 2.07.2021).

Madej Ł., Polskie autostrady można budować znacznie taniej – cz. I, 11.02.2018, inzynieria.com (dostęp 2.07.2021).

Ministerstwo Infrastruktury, Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014‑2023 (z perspektywą do 2025 r.), gov.pl (dostęp 2.07.2021).

Strona internetowa GDDKiA (dostęp 2.07.2021).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie obecności).

• Sprawdzenie zadania domowego.

• Uczniowie zapisują na karteczkach, w którym kraju jest obecnie najmniejsza gęstość autostrad (długość autostrad w km na 1000 km²). Do wyboru mają Czechy, Polskę, Słowację i Węgry. Poprawna odpowiedź to Polska. Podpisane imieniem i nazwiskiem karteczki z odpowiedziami zbiera nauczyciel. Osoby, które odpowiedziały poprawnie, są zwolnione z pracy domowej.

• Krótka dyskusja z uczniami na temat stanu sieci autostrad i dróg ekspresowych w Polsce. Zwrócenie uwagi na konieczność jej rozbudowy. Nauczyciel odsyła uczniów do wstępu i fragmentu Stan autostrad i dróg ekspresowych z części „Przeczytaj” e‑materiału.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z fragmentem Rozwój autostrad i dróg ekspresowych z sekcji „Przeczytaj”, a następnie o wykonanie samodzielnie 3. ćwiczenia interaktywnego. Odpowiedzi uczniowie prezentują na forum klasy, nauczyciel weryfikuje poprawność.

• Następnie nauczyciel prosi o wykonanie w parach 4. ćwiczenia interaktywnego. Krótka dyskusja w klasie o wynikach ćwiczenia.

• Nauczyciel rozpoczyna krótką dyskusję na temat pozytywnych aspektów budowy dróg szybkiego ruchu. Chętni uczniowie zabierają głos. Nauczyciel podsumowuje dyskusję, posiłkując się fragmentem Pozytywne efekty budowy dróg szybkiego ruchu z części „Przeczytaj”.

• Nauczyciel wprowadza uczniów w nowy wątek lekcji – wady polskiej sieci autostrad i dróg ekspresowych i rozwiązania tych problemów. Klasa wspólnie wykonuje 5. ćwiczenie interaktywne. Nauczyciel prosi uczniów o wskazanie – innych niż w ćwiczeniu – wad systemu szybkich dróg w Polsce. W razie potrzeby wspiera uczniów.

• Nauczyciel omawia cel i zasady przeprowadzania analizy SWOT. Wskazuje, że służy ona porządkowaniu informacji o czynnikach mających wpływ na rozwój danej firmy/obszaru oraz wykorzystaniu ich do opracowania strategii działania opartej na silnych stronach i szansach, przy jednoczesnym eliminowaniu bądź ograniczaniu słabych stron i zagrożeń. Mocne strony i słabe strony to czynniki wewnętrzne, szanse i zagrożenia to czynniki zewnętrzne. Uczniowie wykonują analizę SWOT dotyczącą budowy i rozwoju autostrad i dróg ekspresowych w województwie podlaskim. Ćwiczenie wykonuje cała klasa, nauczyciel czuwa nad pracą uczniów. Zaleca się, aby nauczyciel rozpoczął wypełnianie tabeli SWOT, aby ułatwić uczniom zadanie.

• Nauczyciel podsumowuje ćwiczenie. Przypomina, że wypunktowanie czynników rozwoju służy do opracowania scenariuszy rozwoju.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.

• Nauczyciel przypomina cele zajęć.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas lekcji, biorąc pod uwagę ich możliwości i zaangażowanie.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Wykonanie polecenia do grafiki interaktywnej.

• Wykonanie wskazanych ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się”.

• Korzystając z dostępnych źródeł informacji, napisz, jakie czynniki i zagrożenia w kontekście ochrony środowiska należy uwzględnić podczas planowania i budowy autostrad i dróg.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas zajęć poświęconych ocenie wpływu transportu na warunki życia ludności i środowisko przyrodnicze (zakres podstawowy: XIII. 6).