Imię i nazwisko autora:

Jan Pluta

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

W jakim celu niektóre pomiary powtarza się wielokrotnie i jaki jest ich wynik?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
III. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji lub doświadczeń oraz wnioskowanie na podstawie ich wyników.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe.
Uczeń:
6) tworzy teksty, tabele, diagramy lub wykresy, rysunki schematyczne lub blokowe dla zilustrowania zjawisk bądź problemu; właściwie skaluje, oznacza i dobiera zakresy osi;
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach;
15) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu;

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe.
Uczeń:
6) tworzy teksty, tabele, diagramy lub wykresy, rysunki schematyczne lub blokowe dla zilustrowania zjawisk bądź problemu; właściwie skaluje, oznacza i dobiera zakresy osi;
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach;
10) przeprowadza wybrane obserwacje, pomiary i doświadczenia korzystając z ich opisów; planuje i modyfikuje ich przebieg; formułuje hipotezę i prezentuje kroki niezbędne do jej weryfikacji;
11) opisuje przebieg doświadczenia lub pokazu; wyróżnia kluczowe kroki i sposób postępowania oraz wskazuje rolę użytych przyrządów i uwzględnia ich rozdzielczość;
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. wyjaśnia, w jakim celu powtarza się pomiary,

2. planuje działania, jakie należy podjąć w zależności od wyników uzyskiwanych przy powtarzaniu pomiarów,

3. analizuje i wyciąga wnioski z pomiarów powtarzalnych i powtarzanych,

4. rozwiązuje problemy naukowe i techniczne metodą wykonania serii pomiarów.

Strategie nauczania:

obserwacyjno‑eksperymentalna

Metody nauczania:

Lekcja oparta na przykładach podawanych i dyskutowanych przez uczniów z inspiracji prowadzącego.
Równocześnie – obserwacja stygnięcia wody i systematyczne pomiary jej temperatury.

Formy zajęć:

wspólna praca całej grupy

Środki dydaktyczne:

układ do wykonania doświadczenia ze stygnięciem wody, ew. kilka takich układów do wykonania doświadczenia w kilkuosobowych grupach.

Materiały pomocnicze:

- czajnik do zagotowania wody,
- szklanka z wodą,
- termometr,
- stoper.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Wprowadzenie przez nauczyciela według treści części „Czy to nie ciekawe?” e‑materiału.

Faza realizacyjna:

• Wspólna dyskusja o przykładach potrzeby powtarzania pomiarów w różnych przypadkach spotykanych w problemach: naukowych i technicznych, ale także w różnych dziedzinach aktywności człowieka.
• Uruchomienie pomiaru stygnięcia wody i obserwacja tempa zmiany temperatury.
• Alternatywnie – pomiar temperatury w różnych miejscach sali lekcyjnej.
• Równocześnie dyskusja o różnych przykładach pokazujących potrzebę wykonania serii pomiarów.

Faza podsumowująca:

Wykonanie wykresu pokazującego zmianę temperatury wody w czasie.
Porównanie temperatur zmierzonych w różnych miejscach w klasie.
Omówienie potrzeb i korzyści powtarzania pomiarów w funkcji czasu i miejsca ich wykonania.

Praca domowa:

Wykonanie pomiarów temperatury przez uczniów w domu w różne dni tygodnia i o różnych porach dnia. Wyciągnięcie wniosków.

Dla chętnych: Gra edukacyjna zaproponowana w tym e‑materiale.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Multimedium - grę edukacyjną uczniowie mogą wykorzystać na lekcji lub (jak zaproponowano w tym scenariuszu) może być ona użyta w charakterze pracy domowej.