Imię i nazwisko autora:

Jarosław Krakowski

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Zasady zachowania pędu i momentu pędu w reakcjach jądrowych

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, rozszerzenie zapisu podstawy programowej dla zakresu rozszerzonego.

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. wymieni przejawy zasad zachowania pędu i momentu pędu w reakcjach jądrowych;

2. opisze moment pędu jądra atomowego;

3. wyjaśni znaczenie zasad zachowania pędu i momentu pędu w opisie reakcji jądrowych;

4. wytłumaczy, dlaczego większą część energii rozpadu zabierają cząstki lekkie;

5. zastosuje zdobytą wiedzę do rozwiązywania problemów.

Strategie nauczania:

IBSE (Inquiry‑Based Science Education - nauczanie/uczenie się przedmiotów przyrodniczych przez odkrywanie/dociekanie naukowe)

Metody nauczania:

wykład problemowy

Formy zajęć:

praca zespołowa, praca w grupach

Środki dydaktyczne:

komputer z dostępem do Internetu, rzutnik, zestawy zadań

Materiały pomocnicze:

grafika ilustrująca pęd i moment pędu, symulacje ilustrujące zasady zachowania pędu i momentu pędu

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel zadaje pytania:

• Jakie znacie przejawy zasady zachowania pędu?
  Uczniowie wymieniają zjawiska zderzeń i odrzutu oraz podają przykłady tych zjawisk.

• Jakie znacie przejawy zasady zachowania momentu pędu?
  Uczniowie podają przykłady zjawisk, w których przejawia się zasada zachowania momentu pędu.

• Jakie znacie reakcje jądrowe?
  Uczniowie podają przykłady reakcji rozpadów promieniotwórczych, syntezy jądrowej i sztucznych przemian jader.

Faza realizacyjna:

Uczniowie analizują zjawiska odrzutu, na przykładzie rozpadu alfa i gamma, wykorzystując symulacje interaktywne lub grafikę.
Dla rozpadu alfa, uczniowie wyprowadzają wzór opisujący podział energii rozpadu między produkty. W razie potrzeby, posługują się filmem samouczkiem. 
Uczniowie analizują zachowanie pędu dla sztucznych przemian jądrowych, wykorzystując symulacje internetowe (na przykład: https://www.vascak.cz/data/android/physicsatschool/template.php?f=jadro_reakce&l=pl). Nauczyciel omawia pojęcie momentu pędu jądra atomowego.
Nauczyciel omawia znaczenie zasady zachowania momentu pędu przy odkryciu neutrin.

Faza podsumowująca

Uczniowie, wykorzystując zdobytą wiedzę, rozwiązują zadania: 1, 2, 5, 6 z zestawu ćwiczeń.
Nauczyciel pełni rolę doradcy, obserwuje i kontroluje pracę uczniów.

Praca domowa:

Uczniowie powtarzają i utrwalają wiedzę i zdobyte umiejętności przez rozwiązanie w domu zadań, których nie rozwiązali na lekcji: 3, 4, 7, 8, 9.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Multimedium można wykorzystać przy powtarzaniu wiadomości i innych lekcjach na temat przemian jądrowych.