Dla nauczyciela
Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Pozycja prezydenta w wybranych państwach europejskich
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres rozszerzony
VIII. Modele sprawowania władzy.
Uczeń:
4) charakteryzuje systemy polityczne oparte na współpracy legislatywy i egzekutywy – parlamentarno‑gabinetowy (na przykładzie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej) i kanclerski (na przykładzie Republiki Federalnej Niemiec); wykazuje, że elementy tych systemów obowiązują w Rzeczypospolitej Polskiej.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
charakteryzuje różne modele republikańskich form państwa na przykładzie konstytucji państw europejskich;
dostrzega podobieństwa pomiędzy kompetencjami prezydenta w różnych konstytucjach;
ocenia rolę prezydenta jako głowy państwa, czyli czynnika łączącego obywateli;
redaguje krótkie informacje dotyczące genezy rozwiązań konstytucyjnych w różnych republikach europejskich.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
dyskusja;
burza mózgów;
odwrócona lekcja;
analiza źródeł.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Przed lekcją
1. Na poprzedniej lekcji 5 uczniów‑ochotników proszonych jest o przygotowanie min. 5 nagrań, w których znajdą się informacje na temat genezy powstawania konstytucji w wybranych republikach europejskich, oraz krótkich fragmentów konstytucji tych państw, w których znajdą się kompetencje prezydenta.
Faza wstępna
1. Nauczyciel przedstawia temat i cele zajęć.
2. Uczniowie, wykorzystując burzę mózgów, budują definicję republiki oraz głowy państwa.
Faza realizacyjna
1. Klasa zostaje podzielona na pięć grup. Uczniowie, którzy przygotowali nagrania, zostają przydzieleni do jednej z grup. Uczniowie przesłuchują nagrania i robią krótkie notatki. Każda grupa ma na to ok. 5–6 minut.
2. Następuje zmiana koordynatorów grup. Przychodzi uczeń z innym nagraniem. Zmiany powtarzają się do momentu, aż wszyscy uczniowie mają możliwość odsłuchania nagrań i robienia notatek.
Faza podsumowująca
1. Wykorzystując notatki uczniów, zostaje stworzona na tablicy jedna podsumowująca tabela, wskazująca na podobieństwa i różnice pomiędzy pozycją prezydenta w wybranych państwach.
2. Uczniowie wskazują na kompetencje i cechy osobiste prezydenta, które pozwalają uznać go za głowę państwa.
Praca domowa:
Każdy z uczniów proponuje wizerunek prezydenta, który jego zdaniem, pełniłby rolę arbitra.
Materiały pomocnicze:
Marek Bankowicz, Beata Kosowska‑Gąstoł, Systemy polityczne, t. 2, Kraków 2020.
Systemy polityczne państw Europy Środkowej i Wschodniej, (red.) Marek Barański, Katowice 2005.
Krzysztof Kociubiński, Systemy polityczne Austrii, Niemiec i Szwajcarii, Wrocław 2003.
Monarchiczne i republikańskie głowy państw w Europie, legitymizm.org.
Marcin Przybysz, Zasada republikańskiej formy rządów i zasada dobra wspólnego w Ustawie Zasadniczej RFN i niemieckiej nauce prawa konstytucyjnego – wybrane zagadnienia, marszalek.com.pl.
Adam Jarosz, System polityczny Czech, psz.pl.
Marek Bankowicz, Model włoskiej prezydentury, ruj.uj.edu.pl.
Jerzy Ciapała, Systemy elekcji prezydenta – zagadnienia teoretyczne, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1997, z. 3.
Tomasz Godlewski, Udział prezydenta Republiki Litewskiej w ustawodawstwie, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, nr 3.
Andrzej Antoszewski, Ryszard Herbut, Systemy polityczne współczesnej Europy, Warszawa 2006.
Tomasz Godlewski, Udział prezydenta Republiki Litewskiej w ustawodawstwie, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego”, nr 3(19)/2014.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Audiobook może zostać wykorzystany jako wskazówka dla uczniów przygotowujących swoje materiały do lekcji.